توضیحات
عنوان: تحقیق قنات
- چکیده
- مقدمه
- قنات
- ساز و کار هدایت آب از طریق قنات
- ساختمان قنات و قسمتهای مختلف آن
- حفاری قنات
- ضرورت احداث قناتها
- توزیع جغرافیایی قنات ها در ایران
- قنات های ایرانی ثبت شده در آثار جهانی یونسکو
- توسعه قنات ها و بحران کم آبی
- نتیجهگیری
مقدمه
قناتها تاریخ استفاده طولانی دارند. مورخان قنات سازی را فنّاوری ملی ایرانیان باستان در آ برسانی به کشتزارها و شهرها میدانند. ایرانیان با ساختن قنات به دو هدف میرسیدند. هدف مهمتر و اصلی روان ساختن آبهای زیرزمینی به روی زمین بود که در نتیجه بی نیاز شدن از بالا کشیدن آب از چاه با کمک دلو، در نیروی انسانی صرفهجویی میشده است. هدف دوم جلوگیری از تبخیر و هدر رفتن آب بوده است. ایرانیان در قنات سازی به اندازهای پیشرفت کردند که امروز قنات سبک ملی آبیاری ایرانیان نامیده می شود و از نظر تکنیک مهندسی در سطح بالایی قرار داشته است.
قنات یا کاریز تاسیسات آبی ای است كه آب ساكن و پنهان موجود در زیر زمین را با حفر كانالی كه در درون خاك ایجادمیشود بر روی سطح زمین جاری می سازد. ساختمان قنات در اصل شامل: حفرۀ افقی یا گالری و یا کورۀ زیرزمینی است که توسط حفرات عمودی یا چاه یا میله چاه با سطح زمین ارتباط پیدا می کند(مالکی و خورسندی، 1384) و با شیبی كم تر از شیب سطح زمین، آب موجود در لایه های آ بدار مناطق مرتفع زمین یا رودخانهها را، به كمك نیروی ثقل و بدون كاربرد نیروی كشش و هیچ نوع انرژی الكتریكی یا حرارتی، با جریان طبیعی جمع آوری میکند (حائری 1386) به عبارتی دیگر، قنات را می توان نوعی زهكش زیرزمینی دانست، كه آب جمع آوری شده توسط این زهكش، به سطح زمین آورده می شود. قناتها ممکن است تا رسیدن به سطح زمین کیلومترها متر طول داشته باشند.
شکل 1 – نمای کلی از یک قنات قدیمی
3- ساز و کار هدایت آب از طریق قنات
3- 1- ساختمان قنات و قسمتهای مختلف آن
جزئیات ساختمان قنات در شکل 1 نشان داده شده است که توصیف هر کدام از اجزای ساختمان قنات با توجه به اصطلاحات موجود مناطق مختلف به شرح زیر می باشد.
شکل 2- قسمت های مختلف ساختمان کاریز (خورسندی 1384)
- مظهر یا دهنه : محل ظاهر شدن آب زیرزمینی قنات در سطح زمین را می گویند. همچنین اسامی دیگر آن شامل آب نما، اشکفت و شکافته و دمفره می باشد.( آغاسی وصفی نژاد ۱۳)
شکل 3 – مظهر قنات
- کوره یا گالری: حفره افقی که شیب آن معین بوده و دارای قطری مناسب می باشد. کوره کار جمع آوری و انتقال آب زیرزمینی را انجام می دهد. به کوره ، سو هم گفته می شود.
- پایاب یاب آب : حفره ای با شیب ملایم که از سطح زمین به کوره قنات ختم می شود. توسط پایاب دسترسی مردم به آب قنات در محلات فراهم می شده است.
- پسچال: گودالهای کوچک که در کف کوره قنات جهت ترمیم یا تغییر شیب به کار می رود.
- پیشکار : امتداد کوره قنات را پس از مادر چاه در داخل آبخوان می گویند. پیشکار قنات را جهت استحصال بیشتر آب زیرزمینی حفر نموده و سازه ای متغیر در ساختمان قنات می باشد.
- دستک : کوره های فرعی که جهت شناسایی خصوصیات زمین شناسی و آب زیرزمینی ،زمینهای اطراف کوره اصلی قنات حفر می شوند.
- میله : حفره های عمودی که از سطح زمین تا کوره قنات حفر می گردد. میله قنات نقش تهویه و انتقال نخاله های حاصل از حفاری به سطح زمین را در هنگام حفاری قنات و نقش تهویه و سازه دسترسی را در هنگام بهره برداری قنات ایفا می نماید.
شکل 4 – تصویر هوایی و دید از بالای میله قنات
- پارف : حفره های کوچکی که در بدنه میله ها با نظم هندسی خاصی جهت بالا و پایین رفتن مقنیها از سطح زمین به ته چاه و دسترسی به کوره قنات می باشد. نام دیگر آن پازینه است.
- پشته : فاصله مابین دو میله چاه متوالی قنات را می گویند، هر چه عمق میله چاهها بیشتر باشد میزان پشته افزایش می یابد. گاهی انباشته های خاکی سر میله چاه راپشته می گویند.
- تران : بخشهایی از ساختمان قنات که در زیر سطح اشباع آب زیرزمینی واقع شده است. اسامی دیگر آن ، آبگان ، آبگون ، آبگن و آبگیر می باشد. هر چه قدر آبگیر قنات بیشتر باشد میزان آبدهی آن بیشتر خواهد بود. کوره قنات در این بخش سازه آبگیری و انتقال آب می باشد.
- خشکان : بخشهایی از قنات که در بالای سطح آب ایستابی آب زیرزمینی واقع شده اند. کوره قنات در این بخش سازه انتقال آب می باشد.
- آبخواب : زمینهایی که توسط آب استحصالی قنات آبیاری می شود. نام دیگر آن آبخور می باشد.
- مادر چاه : میله چاه انتهای مسیر قنات که عمیق ترین میله چاهها می باشد. عمق برخی میله چاهها در ایران تا حدود ۴۰۰ متر گزارش شده است. (بهنیا عبدالکریم ۱۳۶۸)
- هرنج : بخشی از مسیر قنات به صورت کانال روباز مابین مظهر ومحل تقسیم آب به زمینهای آبخور قنات می باشد. اسامی دیگر هرنج ، هرنگ و هرهنج می باشد.
توجه:
برای دانلود فایل کامل ورد لطفا اقدام به خرید نمایید.
لینک دانلود فایل بلافاصله پس از خرید بصورت اتوماتیک برای شما ایمیل می گردد.
به منظور سفارش تحقیق مرتبط با رشته تخصصی خود بر روی کلید زیر کلیک نمایید.
سفارش تحقیق
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.