تحقیق نظریه همگرایی

توضیحات

عنوان: نظریه همگرایی

• نظریه همگرایی
• نظریات مربوط به همگرایی
• نظریه وابستگی متقابل
• اتحادیه اروپا و نظریه همگرایی

نظریه همگرایی

منظور از همگرایی وضعیتی است که در آن‎ گروه‎ها، سازمان‎ها، نهادها و یا کشورها برای حفظ منافع جمعی به همکاری گسترده با یکدیگر بپردازند و به سوی نوعی وحدت گام بردارند.

همگرایی اساس شکل‎گیری جوامع بشری بوده و می‎توان ردپای آن را در نوشته‎های ارسطو و افلاطون و اگوستین قدیس و ابن خلدون و هگل دید. (کاظمی، 1370،صص 23 و 22). اما همگرایی به عنوان یک تئوری نخستین بار توسط دیوید میترانی پژوهش‎گر انگلیسی در سال‎های بین دو جنگ جهانی مطرح شد.

طبق نظریه میترانی، پیچیدگی روزافزون نهادهای حکومت از اهمیت کارشناسان سیاسی و سیاستمداران کاسته و در عوض کفه را به نفع کارشناسان فنی که با کارهای سیاسی سر و کار چندانی ندارند سنگین کرده. میترانی برای توضیح نظریه خود از اصطلاح ریشه دواندن یا گسترش استفاده می‎کند. برای مثال همکاری در زمینه نفت ممکن است به همکاری در زمینه پتروشیمی، حفاظت محیط زیست و حمل و نقل دریایی منجر شود. میترانی معتقد است که تقسیم جهان بین دولتهایی که منافع متضاد دارند تنها به بحران و جنگ می‎انجامد. به نظر وی ایجاد شبکه گسترده‎ای از سازمان‎های اقتصادی و اجتماعی بین‎المللی که زمینه‎ساز همگرایی بین‎المللی هستند بهترین راه برای مقابله با وضعیت بحران‎آمیز است. (Dougherty, 1971, P. 281) نظریه‎پردازان همگرایی بیشترین تأثیر را از نظریه کارکردگرایی پذیرفته‎اند. اندیشمندانی همچون تالکوت پارسونز، منازعه را یک عارضه غیرطبیعی قلمداد می‎کنند و معتقدند که وفاق چه در سیاست داخلی و چه در سیاست بین‎المللی باید جای تضاد را بگیرد، زیرا سیستم جوامع همچون سیستم ارگانیزم تنها از راه وفاق امکان سرپا ماندن را دارد. (Chilcote, 1981, pp. 173-174)

بنابراین نظریه‎پردازان همگرایی، دولت‎های ملی را عامل نزاع می‎بینند و معتقدند که رهایی از چهارچوب تنگ دولت‎های ملی و روی آوردن به جامعه بین‎المللی و همگرایی منطقه‎‎ای پیش درآمد صلح جهانی است. ارنست هاس[5] همگرایی را پروسه‎ای می‎داند که “در آن بازیگران سیاسی در کشورهای مختلف ترغیب می‎شوند وفاداری، انتظارات و فعالیت‎های سیاسی‎شان را به رکن جدیدی که نهادهایش اختیارات قانونی در دولت‎های ملی تشکیل دهنده آن داشته باشد یا خواهان آن اختیارات باشد تفویض کنند. (Dougherty, p. 281). البته نوکارکردگرایانی نظیر هاس، دولت‎های ملی و منافع ملی را دست کم نمی‎گیرند، اما معتقدند هنگامی که دولت‎های ملی دریابند که منافع آنها در یک نوع اجتماع یا اتحادیه جدید بهتر تأمین می‎شود به چنین مرکزی روی می‎آورند. بعضی از این نظریه‎پردازان، همگرایی را به عنوان یک فرآیند[6] و برخی آن را یک وضعیت و گروهی دیگر محصول نهایی وحدت سیاسی می‎دانند. (Columbis, 1990, p 298) انجام تحقیق 

ارنست هاس با توجه به موقعیت جامعه ذغال‎سنگ و فولاد اروپا که باعث گسترش همکاری در زمینه‎های مختلف شد و سرانجام راه را برای تشکیل بازار مشترک اروپا باز کرد، از اصطلاح سرریز شدن استفاده می‎کند. سرریز شدن به معنای آن است که همکاری در یک رشته به همکاری در رشته‎های دیگر می‎انجامد. البته امیتای اتزیونی همگرایی را هنگامی کامل می‎داند که در آن جامعه سیاسی ایجاد شده حق انحصاری و مؤثر کاربرد ابزار خشونت را داشته باشد. اشتباه اتزیونی آن است که همگرایی را تنها در عالی‎ترین شکل آن یعنی در دولت فدرال مورد توجه قرار می‎دهد. برخلاف آنچه اتزیونی می‎گوید همگرایی ممکن است اقتصادی، سیاسی و یا فرهنگی باشد، به علاوه سازمان‎های منطقه‎ای نظیر سازمان کنفرانس اسلامی، سازمان وحدت آفریقا و اتحادیه عرب سه سازمان عمده همگرا هستند اما حق کاربرد خشونت را ندارند.

مسئله‎ای را که درباره همگرایی باید مورد توجه قرار داد اختیاری بودن نوع رابطه‎ای است که واحدهای همگرا با یکدیگر برقرار می‎کنند و بازیگران به میل خویش و براساس شرایط مساوی به وحدت و همکاری با یکدیگر روی می‎آورند. تشکیل جمهوری متحده عرب (متشکل از مصر و سوریه) در سال 1958 به این علت شکست خورد که سوریه استقلال سیاسی و اقتصادی خود را بدون دریافت امتیازی از جانب مصر از دست داد. به همین جهت نظامیان سوری در سال 1961 دست به کودتا زدند و جدایی کشور خود را از جمهوری متحده عرب اعلام کردند. برعکس، نظام‎های دولت‎های فدرال در سوئیس، ایالات متحده، استرالیا و آلمان بدان علت است که ایالاتی که تشکیل دولت فدرال را داده‎اند استقلال داخلی و هویت اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی خویش را حفظ کرده‎اند.

توجه:

برای دانلود فایل کامل ورد لطفا اقدام به خرید نمایید.

لینک دانلود فایل بلافاصله پس از خرید بصورت اتوماتیک برای شما ایمیل می گردد.