توضیحات
عنوان فارسی:
- کلیات مواد معدنی بدن
- آهن
- آهن بدن چیست
- آهن در گیاهان
- جذب آهن
- اعمال و کارکرد آهن در بدن
- منابع تامین آهن
- خواص آهن
- اندازه گیری آهن خون
- مناسب ترین روش برای افزایش سطح آهن خون
- کمبود آهن
- کمبود آهن در مواد غذایی
- مواد غذایی پر آهن
- جذب آهن
- فقر آهن
- علل فقر آهن
- علل کمبود آهن در بدن و راههای تامین و پیشگیری از آن
- کمبود آهن در زنان
- آهن در لبنیات
- تاثیر لبنیات در جذب آهن
- جذب آهن در شیر و پنیر و ماست
- راه های درون پوشانی آهن در شیر و لبنیات دیگر
- نتیجه گیری
- منابع
کلیات مواد معدنی بدن
به مواد معدنی ابزار بدن گفته می شود، برای تمام فعالیت های بیوشیمیایی مانند تولید آنزیم ها، هورمون ها، تولید انرژی و به طور کلی برای فعالیت تمام بخش های بدن مورد استفاده قرار می گیرند، به عنوان مثال بدن از عنصر روی برای تولید بیش از 100 آنزیم از جمله آنزیم های گوارشی، تولید پروتئین، تبدیل مواد غذایی به انرژی، تولید اسپرم و غیره، از کلسیم برای تولید ناقل های شیمیایی بین سلولی، تبدیل چربی به انرژی و برای ترمیم استخوان ها و دندان ها، از آهن برای تولید گلبول های قرمز خون، از منیزیم برای تنظیم ضربان قلب و فشار خون، تولید ATP، تولید بیش از 400 آنزیم و غیره استفاده می نماید. به عبارتی هر یک از مواد معدنی نقش های متعددی در بدن ایفا می نمایند که به طور مختصر به برخی اشاره شد. بسیاری از بیماری ها و مشکلات ارتباط مستقیم با عدم توازن میزان مواد معدنی در بدن دارند که در ادامه این مقاله درباره آن بیشتر صحبت خواهیم کرد.
مواد معدنی را می توان به 3 دسته تقسیم نمود:
1- مواد معدنی ماکرو (اصلی): به مواد معدنی گفته می شود که بدن به مقادیر زیادی از آن ها نیاز دارد و شامل: کلسیم، منیزیم، سدیم، پتاسیم، فسفر و گوگرد می باشد.
2- مواد معدنی کمیاب: که بدن به میزان کم جهت متابولیزم و انجام فعالیت های بیوشیمیایی به آن ها نیاز دارد و شامل: آهن، منگنز، مس، روی، کرم، سلنیوم، ید و غیره می باشد.
3- فلزات سمی: موادی معدنی هستند که هیچ نقش مفیدی در بدن ایفا نمی نمایند و با جایگزین شدن به جای مواد معدنی مفید سبب اختلال در متابولیزم و فعالیت بخش ها، اندام ها و بروز بیماری ها و حتی مشکلات ژنتیکی می گردند. امروزه به دلیل آلودگی محیط زیست انسان با بیشترین حجم این مواد در طول تاریخ مواجه است. این فلزات عبارتند از: جیوه، سرب، آرسنیک، کادمیوم، آلومینیوم و تعدادی دیگر.
الف – مواد معدنی ماکرو و مواد معدنی کمیاب:
همان طور که گفته شد این عناصر جز مواد ضروری و مفید برای بدن انسان می باشند، کمبود هر یک از آن ها منجر به اختلال در متابولیزم بدن، تولید هورمون ها و آنزیم ها و بروز بیماری های مختلف می گردد، به عنوان مثال کمبود آهن باعث کم خونی و یا کمبود کلسیم سبب پوکی استخوان می گردد.
ازدیاد این دسته از مواد معدنی نیز سبب بروز مشکلاتی در بدن انسان می گردد به عنوان مثال میزان ذخایر آهن در بدن در حدود 4 گرم می باشد و اگر شخصی بیش از حد منابع غذایی که حاوی آهن می باشد مانند گوشت قرمز، تخم مرغ و غیره مصرف نماید آهن مازاد که جذب بدن شده با جایگزین شدن به جای سایر عناصر سبب بروز مشکلات و بیماری ها مختلف می گردد. از بیماری های مرتبط با ازدیاد آهن می توان به ریزش مو، دیابت، کبد چرب، مشکلات صفرا، خشونت و مشکلات عصبی، فشار خون بالا، ناراحتی های قلبی، کم کاری تیروئید و غیره اشاره نمود. جهت کسب اطلاعات بیشتر مقاله ازدیاد آهن را مطالعه نمایید.
ب- فلزات سمی:
امروزه با توجه به آلودگی محیط زیست بدن همه افراد دارای مقداری از این فلزات می باشند، این فلزات از طرق مختلف وارد بدن انسان می شوند به عنوان مثال سرب و کادمیوم از طریق تنفس دود اتومبیل ها، جیوه از طریق خوردن بیش از حد غذاهای دریایی و غیره. وقتی میزان این فلزات در بدن افزایش یابند سبب بروز انواع بیماری های جسمی و روانی می گردند. بدن یک فرد سالم قابلیت آن را دارد که از طریق کبد، کلیه ها و تعرق از طریق پوست فلزات سمی را دفع نماید، ظاهرا مشکل زمانی ایجاد می شود که اعضای دفع سموم به دلایلی از قبیل: فرسوده شدن با بالا رفتن سن و غیره توان خود را برای دفع کامل سموم از دست می دهند و یا زمانی که بدن انسان در معرض این فلزات برای مدت طولانی قرار می گیرد این فلزات شروع به تجمع در اندام های بدن می نمایند، به عنوان مثال زندگی طولانی مدت در شهرهایی که با آلودگی شدید هوا روبرو هستند سبب افزایش میزان سرب و کادمیوم در بدن و بروز بیماری های مرتبط با آن ها می گردد. در زیر برای مثال نام برخی از فلزات سمی و علایم و بیماری های مرتبط با ازدیاد آن ها را می نویسم:
آرسنیک: علایم مرتبط با ازدیاد آن در بدن عبارتند از: بی اشتهایی، ضعف، اسهال، کراتوز، درماتیت، ریزش مو، گلو درد، آسیب های کلیوی، سردرد، سرگیجه، اسپاسم عضلانی، بی حسی دست ها و پاها، تب، رنگ پریدگی، زردی، درد شکم، تب خال.
کادمیوم: علایم مرتبط با ازدیاد آن در بدن عبارتند از: تصلب شرایین، اختلال در گردش خون، فشار خون بالا، نارسایی قلبی، سرطان، هیپوگلیسمی، دیابت، درد استخوان، پوکی استخوان، مشکلات تاندون، از دست دادن حس چشایی، تاخیر در بهبود زخم ها، سردردهای میگرنی، پسوریازیس، نارسایی کلیه.
سرب: علایم مرتبط با ازدیاد آن در بدن عبارتند از: کاهش توان مغزی و آی کیو، کوری، تشنج، ناشنوایی، آنسفالیت، صرع، بی خوابی، دیستروفی عضلانی، بیماری پارکینسون، سرگیجه، تصلب شرایین، کولیک، یبوست، از دست دادن وزن، ناباروری در مردان، سرطان، دیابت، هیپوگلیسمی، اضطراب، تمرکز ضعیف، نوسانات خلقی، کابوس دیدن، آلوپسی و پوکی استخوان.
2-آهن
1-2آهن بدن چیست
آهن ازجمله مواد معدنی و الکترولیتهایی است که برای بدن اهمیت زیادی دارد و بهدلیل همین اهمیت ویژه آن در فعالیتهای استقامتی و همچنین اهمیتی که برای زنان ورزشکار بهویژه در دوران عادات ماهیانه دارد، اهمیت ویژهای دارد.
در حالت طبیعی، مقدار آهن موجود در بدن در حدود ۴ تا ۵ گرم تخمین زده شده است که ۷۵ درصد آن در هموگلوبین و میوگلوبین، ۹ درصد به فرم عامل انتقال آهن، یعنی ترانسفرین، و یا به شکل ترکیبی در ساختمان برخی از آنزیمها (سیتوکرومها) وجود دارد و ۱۶ درصد باقیمانده بهصورت فریتین و هموسیدرین در داخل بافتهای بدن ذخیره شده است؛ بنابراین، آهن در سه جریان مختلف (برای حمل اکسیژن بدن) نقشی اساسی دارد:
اهمیت فیزیولوژیکی آهن بهویژه در نقشی است که این عنصر در تنفس سلولی انجام میدهد.
تنظیم متابولیسم آهن بر عهده عمل جذب رودهای آهن میباشد از طرفی آهن بدن انسان بسیار ناچیز میباشد. بخش عمده دفع آهن در هنگام خونریزیها رخ میدهد. بهعنواننمونه، در دوران عادات ماهیانه و بارداری از دست دادن آهن در زنان چشمگیر است. این از دست دادن آهن در هنگام عادات ماهیانه و انتقال آهن در دوران بارداری به جنین و در دوران شیردهی به نوزاد روی میدهد. کاهش آهن منجر به کمخونی (آنمی) میگردد و اکسیژنرسانی به سلولها، بهویژه برای فعالیتهای استقامتی کاهش مییابد و درنتیجه آن کارایی و عملکرد ورزشی را کاهش مییابد.
2-2آهن در گیاهان
ازت جزو مواد مغذی اصلی و محدودکنندهی رشد و نمو گیاه است. در میان عوامل مختلفی که ممکن است محدودکننده جذب NO3 باشند، آهن بهطور بالقوه نقش حیاتی بهعنوان کوفاکتور فلزی آنزیمهای مسیر آسیمیله (جذب) تقلیلی را ایفا میکند. اطلاعات بسیار کمی در مورد تغییرات متابولیسم نیتروژن رخداده تحت تأثیر کمبود آهن در گیاهان در دسترس است. هدف از این کار مطالعه و بررسی چگونگی تغییر متابولیسم نیتروژن گیاهان تیره کدوئیان (خیار Cucumis sativus L.) هنگامیکه تحت کمبود آهن رشد میکنند، میباشد.
نتایج: فعالیت آنزیمهای درگیر در جذب تقلیلی نیترات و واکنشهای که تولید سوبسترا برای جذب آمونیوم میکنند، در هر دو بافت ریشه و در سطوح برگ در گیاهان خیار قرارگرفته تحت کمبود آهن موردبررسی قرار گرفت. تحت کمبود آهن، تنها فعالیت نیترات ردوکتاز (EC 1.7.1.1) در هر دو سطح ریشه و برگ کاهشیافته این در حالی است که برای گلوتامین سنتتاز (EC 6.3.1.2) و گلوتامات سنتاز (EC 1.4.1.14) فعالیت افزایش پیداکرده است. بر این اساس، تجزیهوتحلیل رونوشتهای این آنزیمها (mRNAهای آنزیمها)، همان رفتار بهجز برای نیترات ردوکتاز ریشه افزایش نشان داده است. علاوه بر این، مشخص شد که غلظت اسیدآمینه تا حد زیادی در ریشههایی که دچار کمبود آهن هستند کاهشیافته است، درحالیکه مقدار آن در برگ گیاه مربوطه افزایشیافته است. علاوه بر این، اسیدهای آمینه در شیره آوند چوبی گیاهان تحت کمبود آهن افزایشیافته است.
3-2جذب آهن
روزانه در حدود ۱۰ تا ۲۰ میلیگرم آهن توسط رژیم غذایی روزانهای که وارد معده میگردد و برحسب نیاز ۵/۱ تا ۵/۶ درصد آن جذب بدن میگردد. جذب آهن از معده آغاز میگردد، اما بیشتر در دوازدهه و روده باریک جذب میشود. آهنی که وارد بدن میشود بهصورت آهن فریک (سهظرفیتی) میباشد که ممکن است بهصورت اکسیدفریک یا املاح آلی باشد. نخستین مرحله جذب آهن، تجزیه ترکیبات آن و آزادسازی یون آهن و سپس احیا و تبدیل آن به یون دوظرفیتی (فروز) است؛ بنابراین، سه فاکتور کلیدی در جذب آهن دخالت دارد که عبارتند از:
۱. اسیدکلریدریک معده و اسیدهای موجود در مواد غذایی که سبب رهاسازی آهن از مواد غذایی و آزاد شدن آن میگردد.
۲. کوبالامین )ویتامین ب۱۲) که به جذب آهن کمک مینماید.
۳. ترکیبات احیاکننده موجود در رژیم غذایی همانند اسیدآسکوربیک و ترکیبات گوگردداری مانند سیستئین که سبب میگردند آهن سهظرفیتی احیا و به آهن دوظرفیتی تبدیل گردند. آهن دوظرفیتی )فروز( پس از جذب به درون سلولهای مخاطی مجدداً به آهن سهظرفیتی )فریک( برای ذخیره در بافتهای بدن تبدیل میشود؛ اما تنظیم جذب آهن به میزان ذخایر آهن بدن بستگی دارد. در درون سلولهای بدن پروتئینی به نام آپوفریتین وجود دارد که قادر است معادل ۲۳ درصد از وزن خود آهن جذب نماید. بهاینترتیب آهن در بدن ذخیره میشود. هنگامیکه آپوفریتین اشباع میشود، جذب رودهای آهن متوقف میگردد.
هرگاه میزان ذخایر آهن بدن کم باشد و گلبولهای جدید بهسرعت تشکیل شوند، جذب آهن افزایش مییابد. این موضوع در نزد کودکان در حال رشد و زنان باردار دیده شده است.
کوبالامین به دلیل اینکه باعث فعلوانفعالات خونسازی میگردد، جذب آهن را افزایش میدهد. غذاهایی که ازنظر فسفات فقیرند مقدار آهن و فسفر قابلجذب را افزایش میدهند. همچنین، اسیدآسکوربیک )ویتامین ث( جذب آهن را بیشتر میکند.
غذاهایی که از نظر فسفات غنیاند، میزان آهن و فسفر جذبپذیر را کاهش میدهند زیرا از ترکیب فسفات با آهن نمکهای نامحلولی تشکیل میشود که جذبپذیر نیستند. اسید تئیک هم به سبب تشکیل املاح نامحلول در روده میزان جذب آهن را کاهش میدهد. فریتین که شکل ذخیرهشده آهن در بدن میباشد در مخاط روده، کبد، طحال، کلیه و مغز استخوان دیده میشود.
هنگام نیاز به آهن، همانند مواقعی که فشار گاز اکسیژن در درون رگها کاهش مییابد، آهن ذخیرهشده به درون خون وارد شده و از طریق خون به مراکز مصرف آن حمل میگردد. در پلاسمای خون آهن با پروتئینی از گروه بتاگلوبولینها ترکیب شده و بهصورت ترکیبی پروتئینی که آهن موجود در آن سهظرفیتی میباشد درمیآید؛ البته دیگر پروتئینهای پلاسما نیز میتوانند با آهن ترکیب پیچیدهای تشکیل داده و آن را حمل نمایند. بخش عمده آهنی که در بدن تجزیه میگردد در بافت مغز استخوان برای سنتز هموگلوبین و سلولهای قرمز خون به مورد استفاده قرار میگیرد.
روزانه در حدود ۳/۰ تا ۵/۰ میلیگرم آهن از راه مدفوع دفع میگردد که منشأ آن صفرا و یا سلولهای تخریبشده مخاطی و اپیتلیال روده و آهن جذب نشده است. همچنین، در حدود ۱/۰ میلیگرم آهن نیز از طریق ادرار دفع میگردد.
در هنگام دفع پاتولوژیکی پروتئین از ادرار یا پروتئینوری )همچون هموگلوبینوری( و همچنین نفروز )که در آن کلیهها آسیب میبینند) نیز مقداری آهن همراه با پروتئین ادرار دفع میگردد. همچنین در مواردی همچون اسهال نیز مقداری آهن به شکل غیرطبیعی از بدن دفع میشود. همچنین، زنان نیز در طی دوران شیردهی در حدود ۱ میلیگرم آهن در روز دفع مینمایند.
توجه:
- برای دانلود فایل word کامل ترجمه از گزینه افزودن به سبد خرید بالا استفاده فرمایید.
- لینک دانلود فایل بلافاصله پس از خرید بصورت اتوماتیک برای شما ایمیل می گردد.
به منظور سفارش تحقیق مرتبط با رشته تخصصی خود بر روی کلید زیر کلیک نمایید.
سفارش تحقیق
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.