تحقیق فراتحلیل مطالعات انجام شده پیرامون خشونت علیه زنان در ایران

توضیحات

 عنوان فارسی: فراتحلیل مطالعات انجام شده پیرامون خشونت علیه زنان در ایران در سال­های 1384 تا 1394

• چکیده
• مقدمه
• طرح و تعریف مسئله
• اهداف تحقیق
• مبانی نظری خشونت علیه زنان
• پیشینه مطالعات مربوط به خشونت علیه زنان در ایران
• نگاهی به آمارهای جهانی خشونت علیه زنان
• متدلوژی
• یافته‏ها و نتایج
• استنتاج کلی از یافته‏ها
• منابع

چکیده

خشونت علیه زنان در ابعاد خانگی و اجتماعی آن، چه در جوامع توسعه یافته و چه در جوامع درحال توسعه همواره به عنوان یك دغدغه و آسیب مطرح بوده است. تحقیقات زیادی روی این مسئله انجام شده منتها به دلیل داشتن روش های مختلف برخورد با مسئله و شقوق متعدد نظری، نتوانسته این انبوه نتایج را در یك قالب پژوهشی كه نقطه عطفی برای پژوهش های آتی در این حوزه باشد فراهم آورد. در این پژوهش فراتحلیلی با دسته بندی نظریات به كارگرفته شده در 15 پژوهش كاربردی در حوزه خشونت عیله زنان، تئوری های پركاربرد استخراج و سپس با بررسی روش های تحقیق آنها علاوه بر مشخص كردن حیطه و میدان مطالعاتی، اجزا پژوهش ها دسته بندی شده است.  در طبقه بندی متغیرهای وابسته و مستقل و  فرضیات مشخص گردید، ربط نظری با مدل نظری ارائه شده در پژوهش ها همخوانی اندكی داشته و تنها سه نظریه « منابع»، «یادگیری» و «فمنیستی» در تبیین مدل فرضی كاربرد اصلی داشته است. در نهایت با استفاده از روش های قدرتمند آماری نقش این سه نظریه در تبیین و تایید فرضیات سنجش شد.  پیشنهادهای پژوهش ها نیز براساس اتكا بر پایگاه های اقتصادی، جنسیتی و آموزشی دسته بندی گردید.

کلمات کلیدی:  خشونت علیه زنان، خشونت خانگی، فراتحلیل، متغیرهای وابسه و مستقل.

1. مقدمه

باعنایت به افزایش میزان تحقیقات در حوزه خشونت خانگی، خصوصاً خشونت علیه زنان در ایران در چند دهة گذشته و مواجه شدن جامعه علمی با انبوهی تحقیقات و اطلاعات، می‏توان مدعی شد که وقوف به همة ابعاد خشونت خانگی و کنترل آن و نیز به روز بودن در این حیطه وسیع، عملاً مقدور نیست. بنابراین انجام تحقیقات تلفیقی و ترکیبی که چکیده و نتیجه پژوهش‏های انجام شده در حوزه خشونت علیه زنان را به گونه‏ای نظام‏دار و به شیوه‏ای علمی فراروی محققان قرار می‏دهد، شیوه و رویکردی نوین در شناخت و فهم جامع‏تر و عمیق‏تر پدیدة خشونت خانگی، علل، انواع، زمینه‏ها و شیوع و شیوه‏های کنترل این پدیده است.

همان‏طوری‏که وولف[1]  خاطرنشان می‏سازد: «پدیده‏های موضوع مطالعه علوم انسانی و رفتاری پدیده‏های انسانی هستند. از طرفی، با توجه به پیچیدگی موضوعات انسانی، اجتماعی، امکان استفاده از چارچوب مطالعاتی واحدی در تبیین این موضوعات دشوار است. از طرفی دیگر، امکان کنترل و دست‏کاری و مهار محیط پژوهش، نمونه‏های آماری (آزمودنی‏ها) و روش به‏کار رفته، ممکن است از پژوهشی به پژوهش دیگر متفاوت باشد.» از این رو در علوم انسانی، حل کم و بیش قطعی هر مسئله‏ای تا حدود زیادی در گرو انجام مطالعات و تحقیقات کثیری است. از آنجا که ذهن آدمی قدرت ترکیب و تنظیم و توانایی طبقه‏بندی و انتظام‏بخشی اطلاعات مأخوذ و داده‏های منتج از مطالعات و تحقیقات متعدد را ندارد، لازم است از روش‏هایی بهره گرفته شود که با استعانت از اصول و الگوهای علمی، این وظیفه را به انجام رسانند. یکی از روش‏های ترکیبی که در چند دهه گذشته محققان علوم اجتماعی از آن در بررسی مسایل اجتماعی استفاده نموده‏اند، روش فراتحلیل یا متاآنالیزر[2] است. این روش را بوکسکی[3] و لوک فیلد[4] در اوایل دهة 90 میلادی ابداع و ارائه کردند. روش فراتحلیل عمدتاً با هدف تجمیع و یکپارچه‏سازی تحقیقات سبب‏شناسی[5] و مداخله‏ایی[6] و همه‏گیرشناسی[7]، از طریق اتصال به مطالعات نظری برپایه دلایل و عوامل واسطه‏ای وابسته به موضوع مطالعاتی توسعه یافته است.

در ایران نیز پژوهشگران و دولت‌ها به خشونت علیه زنان و عوامل مؤثر بر آن همواره توجه کرده‌اند؛ به طوریکه پژوهشهای گوناگونی برای شناخت عوامل مؤثر بر این پدیده انجام شده و حجم عظیمی از منابع مالی و انسانی صرف پژوهش دربارة آن شده است؛ اما به نظر می‌رسد این پژوهش‌ها در حل مسئلة یا تقلیل سطح آن در کشور چندان موفق نبوده‌اند. یکی از دلایل اساسی این است که نتایج حاصل از این پژوهش‌ها هماهنگ و یکدست نیست.

در راستای حل این موضوع، فراتحلیل را می‌توان مطالعه و بررسی نظا‌مند پژوهش‌‌های گذشته دانست. پژوهش‌هایی که همه درباره یک عنوان خاص به عمل آمده‌اند. هنگامی که درباره یک موضع خاص، پژوهش‌‌های متعددی صورت گرفته باشد، می‌توان همه آن پژوهش‌‌های را مجدداً مورد مطالعه قرار داده و با یکدیگر مقایسه کرد و در واقع با استفاده از فنون آماری خاص، نتایج همه آن پژوهش‌‌های را با یکدیگر تلفیق و ترکیب نموده و به یک نتیجه واحد رسید.

در خصوص موضوع این تحقیق از یکسو به دلیل تعدد و تنوع اهداف، جامعه آماری، نمونه‌ها، مقاطع بررسی شده و طرح تحقیق پژوهش‌ها، نتایج به دست آمده از پژوهش‌های خشونت علیه زنان، پراکنده، نارسا، و غیرکاربردی‌اند. از سویی دیگر فراتحلیل در اینگونه تحقیقات که فرد دچار پیشینه ذهنی است، باعث کاهش احتمال پیش‌داوری‌‌ها می‌شود. همچنین به ارتباط ویژگی‌‌های یک مطالعه با مطالعه دیگر به واسطه روش‌‌های آماری تأکید می‌کند. چون هدف فرا تحلیل‌گر، تنها خلاصه کردن مجموعه کاملی از ادبیات تحقیق با یک اندازه اثر متوسط یا تعیین سطوح شاخص نیست، بلکه او سعی می‌کند چگونگی ویژگی‌‌های روش‌شناختی مطالعات و عوامل دخیل در اندازه اثر را مطالعه کند.

هدف اصلی این پژوهش، ترکیب و مقایسه یافته‌های مجزای پژوهش‌های انجام شده در زمینه خشونت علیه زنان و نیز ایجاد ارتباط بین مطالعات و به دست آوردن نتیجه‌ای منسجم از میان نتایج پراکنده مطالعات، با استفاده از روش‌های آماری است تا به کمک آن، علل واقعی مؤثر بر این مسئله مشخص شود. درنتیجه، سؤال اصلی تحقیق نیز در همین جهت شکل می‌گیرد:

برآوردکلی اندازه اثر برای عوامل مؤثر بر خشونت علیه زنان  به تفکیک فرضیات مشابه، درچه فاصله اطمینانی تغییر می‌کند و آیا آماره مذکور به لحاظ آماری معناداراست.

به عبارتی آزمون این فرضیه که بین عوامل مطرح شده و خشونت خانگی علیه زنان ارتباط وجود دارد و نیز فرضیاتی پیرامون این برآورد که بین اندازه اثرها و تکنیک نمونه‌گیری و روش تحقیق و برخی دیگر از اجزا پژوهش ارتباط منطقی وجود دارد.

همچنین پاسخ به پرسش‌های فرعی از قبیل اینکه در پژوهش‌های مورد بررسی چه نوع نظریاتی بیشتر استفاده شده و نیز سنجش کیفیت پژوهش‌ها از نظر وضعیت نمونه‌گیری، استنباط فرضیات از نظریات، واریانس تبیین شده و سایر روش‌های تحلیل مطمح نظر قرار می‌گیرد.

2. طرح و تعریف مسئله

با مروری بر منابع نظری و تجربی موجود در باب خشونت علیه زنان خصوصاً در شکل خشونت‏های خانگی و همسرآزاری می‏توان گفت که سوء رفتار با زنان در همه ادوار تاریخی و در همه جوامع و فرهنگها پدیده‏ای است کهن و مسئله‏ای است جهانی که قدمتی به قدر کهن‏ترین افسانه‏ها دارد. نخستین پیشینه خشونت را می‏توان در اسطوره‏ها و داستان‏های دینی نظیر هابیل و قابیل سراغ گرفت. واژه قربانی نیز در مورد دخترانی که به‏منظور انجام فرائض دینی به قربانگاه فرستاده می‏شدند به‏کار گرفته شده است. شواهد تاریخی موجود نشان می‏دهد که خشونت علیه زنان و دختران بیش‏تر در شکل خشونت جسمانی ازقبیل زنده به گور کردن نوزادان دختر و یا فروش آنان به‏عنوان کنیز و برده، گرفتن زنان به‏عنوان غنیمت جنگی و اسیر، تجاوز جنسی به زنان، اعمال خشونت‏های فیزیکی نظیر بریدن گیس، بریدن پستان، مثله کردن، دریدن شکم و بیرون آوردن جنین (درخصوص زنان باردار)، کتک زدن و مانند آن بوده است که جزیی از آداب و رسوم فرهنگی و زندگی اجتماعی جوامع باستان محسوب می‏گردیده است.

بحث خشونت علیه زنان هم‏زمان با شروع موج اول جنبش زنان (1920-1848 میلادی) در ایالات متحده امریکا مطرح گردید. معهذا تاکید خاص بر آن از دهه 1970 میلادی (پایان موج دوم 1970-1920) آغاز شد، بطوریکه مسئله خشونت در خانواده خصوصاً موضوع همسرآزاری به مثابه موضوعات پژوهشی مورد تحقیق و بررسی قرار گرفت.

در ایران نیز علیرغم وجود و شیوع صور و اشکال مختلفی از خشونت علیه زنان در دوره‏های تاریخی مختلف، مطالعات و تدقیقات علمی عمداً از 1376 آغاز می‏گردد، بطوریکه با شروع اجلاس 1995 پکن و طرح مسئله خشونت علیه زنان در آن اجلاس توجه به مطالعه و تحقیق درخصوص پدیده خشونت و همسرآزاری در ایران معطوف گردید و نهادها و سازمان‏های دولتی و غیردولتی اقدام به تحقیق و بررسی در این باب و حمایت مالی از پژوهش‏ها. پایان‏نامه‏های دانشجویی و مقالات با موضوعات خشونت علیه زنان نمودند.

به‏طور کلی با مروری بر مطالعات و تحقیقات انجام شده در ایران می‏توان گفت که پدیده خشونت علیه زنان از ابعاد و وجوه مختلفی مورد تدقیق و بررسی قرار گرفته است. با بررسی و مرور قریب به 30 اثر پژوهشی در ایران طی سال‏های 1376 تا 1390 درخصوص پدیده خشونت علیه زنان، همسرآزاری و خشونت‏های خانگی می‏توان گفت که این مطالعات به جنبه‏ها، زمینه‏ها و ابعاد گوناگونی از خشونت علیه زنان پرداخته‏اند: اتیولوژی و شناخت اسباب و علل خشونت وهمسرآزری، اپیدمیولوژی و شیوع و گسترة آن برحسب گروه‏های سنی، وضعیت فعالیت، مناطق، پایگاه اجتماعی – اقتصادی و نظایر آن، تیپولوژی و شناخت صور، انواع و اشکال خشونت علیه زنان، پاتولوژی و آسیب‏شناسی خشونت علیه زنان، خصوصاً آثار و نتایج خشونت در سطح خانواده، روابط زناشویی و مناسبات فامیلی، تاثیرات بر فرزندان، صدمات و ضایعات جسمانی و روانی، گسیختگی خانواده و طلاق، انحرافات، بیماری‏های جسمی و روانی، خودکشی، اعتیاد و مانند آن و بالاخره مداخلات اجتماعی درخصوص پدیده خشونت علیه زنان و توصیه‏ها و پیشنهادات پژوهشی و کاربردی جهت پیشگیری، کنترل و کاهش نرخ‏های آماری خشونت خانگی، همسرآزاری و خشونت‏های خانگی در برخی از این مطالعات نیز ویژگی فردی و جمعیتی زنان تحت خشونت و آزاردیده نظیر سن، وضعیت تاهل، سطح تحصیلات، وضعیت فعالیت و شغل، درآمد، منطقه مسکونی، تعداد فرزندان (در صورت تاهل)، طول دوره تأهل، وضعیت اجتماعی –اقتصادی خانواده (SES)، قومیت و مانند آن مورد تدقیق و بررسی قرار گرفته است.

باعنایت به افزایش میزان تحقیقات در حوزه خشونت علیه زنان در ایران طی چند دهه گذشته و مواجه شدن جامعه علمی با اطلاعات و داده‏های تجربی در شکل داده‏های انبوه[8]، هنوز تحقیقات فراتحلیلی[9] که چکیده و نتیجه پژوهش‏های انجام شده در حوزه خشونت علیه زنان را به گونه‏ای نظام‏دار و به شیوه‏ای علمی فراروی محققان قرار دهد صورت نگرفته است. روش فراتحلیل همان‏طوری‏که بوکسکی[10] و لوک فیلد[11] مبدعان این روش متذکر شده‏اند، عمدتاً روشی است با هدف تجمیع و یکپارچه‏سازی تحقیقات سبب‏شناسی[12]، همه‏گیرشناسی[13] و مداخله‏ایی[14] ازطریق اتصال به مطالعات نظری برپایه دلایل و عوامل واسطه‏ایی وابسته به موضوع تحقیق.

در فراتحلیل محققان به‏منظور کشف روابط جدید، میان تعدادی از پژوهش‏هایی که قبلاً صورت گرتفه بودند و ترکیب یافته‏های آنها، از تکنیک‏ها و روش‏های آماری استفاده می‏کنند.

توجه:

• برای دانلود فایل word کامل ترجمه از گزینه افزودن به سبد خرید بالا استفاده فرمایید.
• لینک دانلود فایل بلافاصله پس از خرید بصورت اتوماتیک برای شما ایمیل می گردد.

سفارش تحقیق

به منظور سفارش تحقیق مرتبط با رشته تخصصی خود بر روی کلید زیر کلیک نمایید.

سفارش تحقیق