توضیحات
عنوان فارسی: استانداردهای داده ای برای نرم افزارهای کتابخانه ای
- چکیده
- مقدمه
- فصل اول: معرفی کلیات نرمافزارهای کتابخانهای و ماژولها بخشهای آن
- تاریخچه پیدایش کتابخانه قبل از ورود نرمافزار کتابخانه
- پیدایش نرمافزار کتابخانه
- نرمافزار کتابخانه
- نسل های نرم افزار کتابخانه
- معیارهای ارزیابی نرمافزار کتابخانه
- قابلیتها و ویژگیهای عمومی
- قابلیت ورود و ذخیره اطلاعات
- قابلیت جستجو و بازیابی
- قابلیت های نمایش اطلاعات
- تاثیر خدمات کدمنبعباز بر خدمات کتابخانه
- چرا کتابخانهها به نرمافزارهای کد منبعباز نیاز دارند؟
- فصل دوم: معرفی استانداردهای مطرح در دادهها و نحوه ذخیرهسازی آنها
- مقدمه
- معرفی برخی از استانداردهای دادهای کتابخانه
- استاندارد ابر داده
- استانداردهای کتابشناختی
- استانداردهای کنترل مرجع
- ستاندارد Z39.50.
- علت نیاز به استاندارد Z39.50 در تبادل و بازیابی اطلاعات
- چگونگی استاندارد Z39.50
- استاندارد سطح پیشرفته
- استاندارد معرفی برخی از استانداردهای بیان شده توسط کتابخانه کنگره
- استانداردهای ایزو معرفی شده توسط کتابخانه کنگره برای کتابخانه دیجیتالی
- فصل سوم: بیان نتایج و مزایای پیادهسازی و تبعیت از استانداردهای کتابخانهای در ایران و سایر کشورها
- مقدمه
- معرفی برخی از نرمافزارهای کتابخانهای داخلی
- نرمافزار کتابخانهای پارس آذرخش
- نرمافزار کتابخانهای ملی ایران(رسا)
- نرمافزار کتابخانهای سیمرغ
- نرمافزار کتابخانهای کاوش
- نرمافزار کتابخانهای گنجینه
- نرمافزار کتابخانهای یاقوت
- نرمافزار کتابخانهای پاسارگاد
- معرفی برخی از نرمافزارهای کتابخانهای منبع باز
- فصل چهارم: بیان نتایج کلی تحقیق
- جمعبندی تحقیق
- نتیجه گیری تحقیق
- منابع
چکده
توسعه نرمافزارهای جهانی در تمام بخشهای علوم مختلف مستلزمِ استفاده از روشها و استانداردها برای کنترل و مدیریت بین فرآیندهای تولید و توسعه نرمافزار میباشد. تکنولوژی ارتباطات و اطلاعات باعث تغییر محیط وب و کتابخانهها شده است و همین امر خدمات در دسترس را افزایش داده و تعامل کاربران نسبت به این خدمات نیز به تدریج افزایش مییابد. به دلیل اهمیت این مساله، در این تحقیق یک مطالعه در راستای معرفی استانداردهای کتابخانهای به همراه بخشهای آن خواهیم داشت.
هدف این تحقیق، بررسی و مطالعهی استانداردهای مدلهای دادهها برای نرمافزارهای کتابخانهای میباشد.
کلید واژه: نرم افزار کتابخانهای، داده، استاندارد،.
مقدمه
طی سه دهه اخیر شاهد پیشرفتهای سریع و همهجانبه فناوری رایانه در کشورهای توسعه یافته بودهایم. کتابخانه دیجیتالی[1] را نیز میتوان از جمله مهمترین مظاهرِ پیشرفتهای مبتنی بر فناوری دانست. در این نوع کتابخانه، کارکنان متخص به انتخاب، سازماندهی و اشاعه منابع اطلاعاتی میپردازند. فرآیند تفسیر، توزیع و حفاظت از یکپارچگی اطلاعات دیجیتالی، و نیز اطمینان از وجود مجموعهای از آثار دیجیتالی در مدت زمان طولانی، مورد توجه قرار میگیرد تا از این طریق بتوان منابع اطلاعاتی دیجیتال را با سرعت بالا و هزینه مناسب، در دسترس جامعه کاربران قرار داد [1].
کتابخانه دیجیتالی کتابخانهای است که در آن منابع تمام متن و خدمات کتابخانهای به صورت دیجیتال در اختیا رکاربران قرار میگیرد. کتابخانه دیجیتالی از سال 1945 توسط ونیوربوش مطرح شد که بنا به قابلیتهای منحصر به فرد آن و نیازهای عصر حاضر حرکت به سمت آن جزو ضروریات کتابخانهها و مراکز اطلاع رسانی میباشد. یکی از موارد مهم مطرح در کتابخانههایدیجیتالی، کتاب الکترونیکی است که با توجه به نیازهای کاربران، دارای ویژگیهای خاص خود است که چند مورد از ویژگیهای آن در این تحقیق ارائه شده است. برای توسعه مجموعههای اطلاعاتی در کتابخانههای دیجیتالی، روشهای مختلفی وجود دارد که از آن جمله میتوان به استفاده از پویشگرها، نرم افزارهای مبدل، تولید اطلاعات دیجیتالی، تهیه منابع اطلاعاتی و دستیابی به منابع پیوسته خارج از مجموعه اشاره کرد. پایداری و ثبات، قابلیت توسعه و سادگی در استفاده از مباحث مهم مطرح در ذخیره و بازیابی اطلاعات هستند که باید همواره مد نظر قرار گیرند. فرآیند اجرایی درکتابخانهای دیجیتالی، حفاظت از منابع دیجیتالی، خدمات کتابحانهای تحت وب، استانداردها و محدودیتهای کتابخانههای دیجیتالی از دیگر مباحث مهم مطرح شده در این تحقیق هستند [2].
با توجه به رشد روز افزون استفاده از اینترنت و افزایش بی شمار کابران فضای مجازی، استفاده از کتابخانهی دیجیتالی نیز به عنوان یکی از نیازهای کاربران فضای مجازی میباشد، از اینرو مبحث شناخت نرمافزارهای کتابخانهای و ارزیابی آنها در راستای بهبود و توسعه این نرمافزارها از مباحث مهم و به روز این حیطه میباشد [5].
- فصل اول
معرفی کلیات نرمافزارهای کتابخانهای و ماژولها بخشهای آن
1-1- تاریخچه پیدایش کتابخانه قبل از ورود نرمافزارکتابخانه
قبل از ورود کامپیوتر، وظایف کتابخانهای به صورت مجزا از یکدیگر انجام میشدند. انتخابگرها سفارشهای خود را به وسیله برگهها میدادند، فهرستنویسان اقلام را به صورت دستی فهرست میکردند و آنها را بوسیله سیستم فهرست نویسی( که درآن تمام دادههای کتابشناسی در یک کارت نگهداری میشد) ذخیره میکردند، و کاربران بیرون کتاب را دستی امضاء میکردند، این اطلاعات به همراه نام آنها بر روی کارتهای نشانه که در میز گردش بود نگهداری میشد. اولین خودکارسازیها به 1936 برمیگردد، زمانی که دانشگاه تگزاس شروع به استفاده از سیستم کارتپانچ برای مدیریت گردش کتابخانه کرد. هر چند سیستم کارتپانچ سهولت پیگیری اقلام قرض گرفته شده را میداد، خدمات کتابخانهای هنوز با یکپارچهسازی فاصله زیادی داشت و دیگر وظایف کتابخانهای با این تغییر بهبودی نیافت[7].
1-2- پیدایش نرمافزار کتابخانه
موازات کاربرد رایانه در بخشهای مختلف آموزشی، پژوهشی و تجاری در دهه 1960، استفاده از آن در بخش کتابخانهها نیز آغاز شد. اگرچه، بخش امانت به دلیل حجم زیاد کار روزمره، نخستین قسمتی بود که با تهیه یک نرمافزار ساده برای امانت کتاب و کنترل آن از رایانه استفاده کرده، اما سرعت، دقت و حجمی که رایانه انجام میداد باعث شد تا کتابداران از آن در امور دیگر نیز استفاده کنند. بدین ترتیب نرمافزارهایی برای هر یک از بخشهای کتابخانه از جمله، فهرستنویسی، سفارش و فراهمآوری فهرست همگانی کتابخانه طراحی و در اختیار کتابداران قرار گرفت. موفقیت طرحی در اواخر دهه 1960 در طراحی یک الگو برای ورود و ذخیره اطلاعات کتابشناسی نشان داد که بیتهای ذخیره و بازیابی نرمافزارهای کتابخانه را میتوان از طریق پیادهسازی استانداردهای ذخیره و مبادلهی اطلاعات توسعه داد و از اطلاعات ذخیره شده در سایر بخشها بهره گرفت[3].
1-3- نرمافزار کتابخانه
نرمافزار کتابخانهای در واقع یک برنامه رایانهای برای ذخیره، پردازش و بازیابی اطلاعات است که با یکی از زبانهای رایج برنامه نویسی نوشته میشود. تا اواخر دهه 1980، طراحی نرمافزارهای کتابخانه در محیطهای DOS و با استفاده از زبانهایی چون پاسکال، کوبول، بیسیک، پِرل و مانند آنها انجام گرفت. همچنین، تا قبل از اختراع رایانههای شخصی در اواخر دهه 1970، به طور معمول برای استفاده و بهرهگیری از نرمافزارهای کتابخانهای از رایانههای بزرگ استفاده میشد. به همین دلیل، توانایی کتابداران در کار با این نرمافزارها محدود بود و کتابخانهها به ناچار از متخصصان رایانه برای مدیریت نرمافزار استفاده میکردند. اکنون، کتابداران با داشتن دانش و مهارت بیشتر در کار با نرمافزارها، نه تنها شکل موثرتری از این فناوری استفاده میکنند، بلکه به طراحان نرمافزارها نیز در تولید و گسترش محصولات کمک میکنند[3].
1-4- نسلهای نرمافزار کتابخانه
تحول طراحی نرمافزارِکتابخانه را به چند دسته تقسیم کردهاند، که نخستین نسل نرمافزارکتابخانه در دهه 1960 طراحی شد. این نرمافزارها به دلیل استفاده از زبانهای کم انعطاف برنامه نویسی و نیز به دلیل دانش و مهارت ناچیز کتابداران در زمینه نرمافزار، از قابلیتهای محدودی برخوردار میباشند. در واقع تلاش طراحان نرمافزارها تقلید ساده نظامهای سنتی کتابخانه بود. اطلاعات مورد نظر بر اساس یک قالب غیراستاندارد و بسیار ساده در چند فیلد محدود وارد و به ترتیب شمارهی رکورد ذخیره میشد. رابط این نرمافزارها به صورت منویی و مرحله به مرحله بود. نمایش اطلاعات نیز تنها به صورت فهرست برگهای و یا برچسبدار امکانپذیر بود و کتابخانه قادر نبود در شیوه نمایش تغییری ایجاد کند. نکته قابل توجه در نسل اول نرمافزار کتابخانه آن است که هر بخش(مثلا امانت، سفارشات یا فهرستنویسی) به صورت جداگانه و مستقل طراحی و مورد استفاده قرار میگرفت[3].
نسل دوم نرمافزارهای کتابخانه در اواسط دهه 1980 و با تقلید از قابلیتهای نظامهای بازیابی اطلاعات DIALOG ،BRS و MEDLINE در دسترس کتابداران قرار گرفت. در این نرمافزارها، نیازهای کاربران بیشتر مورد توجه قرار گرفت و امکانات قویتری برای جستجو به انها افزوده شد. از جمله قابلیتهای جستجو این نسل از نرمافزارها میتوان از جستجوهای ترکیبی با استفاده از عملگرهای بولی، عملگرهای همجواری، کوتاه سازی واژهها، و جستجو بر اساس زبان غیر کنترل شده، مانند جستجوی کلید واژهای نام برد. افزون بر قابلیتهای متنوع جستجو، امکان نمایش رکوردها به دو صورت فهرستبرگهای و برچسبدار و همراه با اطلاعات از فهرست مندرجات، خلاصه اثر، یادداشتها و مانند آن فراهم شده بود[3].
نسل سوم که در اوایل دهه1990 و با استفاده از زبانهای قویتر و کاملتر از قبیل دلفی، پرولوگ، جاوا و مانند آنها طراحی و توسعه یافت باز هم امکانات و قابلیتهای بیشتری نسبت به نسلهای پیشین در اختیار کاربران قرار داد. قابلیت ذخیره بیشتر، پردازش سریعتر، وجستجو و بازیابی توانمندتر در نسل نشان دهنده ساختار کاملتر و پیچیدهتر بود. از امکانات جدید جستجو عبارت است از: جستجوی آزاد متن رکوردها، امکان محدود کردن نتایج جستجو بر اساس گزینههای مورد نظر کاربر مانند تاریخ نشر، محدوده زمانی، زبان و مکان منبع در کتابخانه، همچنین این امکان در اختیار کاربر قرار داشت تا بتواند خطاهای تایپی خود را در هنگام جستجو اصلاح کند[3].
به موازات توسعه فناوری رایانه، بویژه توسعه سیستم عامل ویندوز برای رایانههای شخصی، که رابطی گرافیکی را برای تعامل در دسترس قرار میداد، طراحان نرمافزارهای کتابخانهای از اواسط دهه 1990 به بعد محصولاتی را عرضه کردند که اصطلاحا نرمافزارهای دارای رابط کاربر گرافیکی نامیده شوند. بدین ترتیب، نسل چهارم نرمافزارهای کتابخانهای محیط سادهتر و کاربرپسندتری را برای کاربر و نظام برقرار کردند. استفاده از نمادهای تصویری و موشواره، پیمایش سادگی فهم و کاربرد را برای کاربران به همراه داشته است. بیتهای جستجو نیز در این نسل از نرمافزارهای کتابخانهای به شیوهای جدید افزایش یافته است. جستجوی فرامتنی در شناسههای مهم( مانند نام پدیدآورندگان، موضوعها، فهرست و گاه شمارهنما) امکان افزایش دامنه جستجو و بازیابی آثار مشابه را فراهم کرده است. به عبارت دیگر، با انتخاب شناسهای که به شکل پیوند فرامتنی در رکورد مشخص شده است، سایر رکوردهای مشابه، سایر آثارِ همان پدیدآورنده، سایر آثار دارای موضوع مشابه و مانند آنها بازیابی میشود. از دیگر ویژگی بیتهای نرمافزارهای نسل چهارم، امکان جستجوی همزمان در چند پایگاه و یا فهرست متعلق بع کتابخانههای مختلف است. به عبارت دیگر، به لحاظ فنی این امکان وجود دارد که یک جستجوی واحد در پایگاه راه دور تحویل داده شده و پاسخها همزمان دریافت شده و نتایج نمایش داده شود. قابلیت استفاده در محیط شبکهای، همچنین امکان ایجاد خدمات امانت بین کتابخانهای و تحویل مدرک نیز در دسترس کتابداران قرار گرفته است[3].
توجه:
- برای دانلود فایل word کامل ترجمه از گزینه افزودن به سبد خرید بالا استفاده فرمایید.
- لینک دانلود فایل بلافاصله پس از خرید بصورت اتوماتیک برای شما ایمیل می گردد.
به منظور سفارش تحقیق مرتبط با رشته تخصصی خود بر روی کلید زیر کلیک نمایید.
سفارش تحقیق
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.