تحقیق ارتباطات توسعه و جهانی شدن

توضیحات

 عنوان فارسی: ارتباطات توسعه و جهانی شدن

• مقدمه
• مفهوم جهانی شدن
• جهانی شدن و اطلاعات
• فناوری اطلاعات و ارتباطات
• نظریه های رسانه جمعی و جهانی شدن
• دیدگاه پست مدرنیستی
• تحول ارتباطات و ظهور عامه بی مکان
• جهانی شدن ارتباطات
• رسانه و مدرنیته از نظر تامپسون
• نتیجه گیری
• منابع و مآخذ

مقدمه

ما در معرض تحولات گوناگون جهانی شدن از جمله ظهور صنایع جهانی ارتباطات، رشد شرکتهای چند ملیتی، تأثیر بازارهای مالی جهانی، گرم شدن سیاره زمین و اقدامات بین المللی مربوط به حقوق بشر قرار گرفته ایم. عوامل فوق به ایده جامعه جهانی اهمیت خاصی بخشیده اند. بشر امروز می داند که محدودیت های جغرافیایی هر روز کمتر شده و جهان به یک مکان واحد تبدیل می شود.

مفهوم جهانی شدن به تدریج وارد محافل علمی شده است. این مفهوم تا اوایل دهه ١٩٨٠ اعتبار علمی چندانی نداشت ولی از آن به بعد، کاربرد مفهوم کاملاً جهانی شده است . اغلب جنبه های جهانی شدن در واقع تعهد و انعکاسی است که هم شامل افزایش سطح برنامه ریزی تجاری برای بازاریابی در سطح جهان و هم اقد اماتی می شود که از سوی جنبش طرفداران محیط زیست برای حفظ سیاره زمین به عمل می آید.

مفهوم جهانی شدن از لحاظ ایدئولوژیک شبهه انگیز است . زیرا همانند مفهوم نوگرایی که قبلاً مطرح بود، توجیه کننده این اندیشه است که گسترش فرهنگ غربی و جامعه سرمایه داری محصول نیروه ایی است که از کنترل انسان خارجند و در جهت تغییر جهان عمل می آنند. این واقعیتی کتمان ناپذیر است که مرحله جهانی شدن با این تحولات همراه است .
جهانی شدن نتیجه مستقیم گسترش فرهنگ اروپایی از طریق مهاجرت، استعمار، و تقلید فرهنگی به سراسر کره زمین است . این پدیده هم چنین به طور ذاتی از طریق فعالیت های سیاسی و فرهنگی با الگوی توسعه سرمایه داری همراه است . اما این گفته به این معنا نیست که سراسر سیاره زمین باید غربی یا سرمایه داری بشود، بلکه به این معناست که هر نظام اجتماعی باید وضعیت خود را نسبت به غرب سرمایه داری سامان دهد یا رابطه و نسبت خود را با آن بداند.
جهانی شدن فرآیندی است که از ابتدای تاریخ بشر وجود داشته و با نوگرایی و توسعه سرمایه داری هم زمان بوده و از همان زمان تأثیرات آن رو به فزونی بوده است، اما اخیراً شتابی ناگهانی در آن پدیدار شده است . جهانی شدن یک فرآیند متأخر است که با سایر فرآیندهای اجتماعی نظیر فراصنعتی شدن و فرانوگرایی یا شالوده شکنی سرمایه داری همراه است.

یکی از مهمترین وجوه تاثیر گذار بر فرایند جهانی شدن، ظهور شبکه‏ های اطلاعاتی و ارتباطی از جمله اینترنت است که فاصله ها را از بین برداشته است و در زمانی کوتاه، حجم وسیعی از اطلاعات منتقل می شود و ارتباط بین افراد در اقصی نقاط دنیا و دسترسی به اطلاعات روز آمد فراهم شده است. عده ای معتقدند تجارت بین المللی به بسیاری از کشورها کمک کرده تا رشدی سریع تر از معمول داشته باشند وازرفاه بهتری برخوردار گردند. جهانی سازی احساس انزوا را در جهان در حال توسعه تخفیف بخشیده و به مردم این کشورها امکان داده به دانشی دست یابند که یک قرن پیش حتی در اختیار مرفه ترین افراد هیچ کشوری فرار نداشت.

مفهوم جهانی شدن

جهانی شدن در معنای امروزین خود پدیده ای نسبتاً جدیدی است که به گونه های مختلفی  تعریف و تفسیر شده است. گرچه مفهوم جهانی شدن به طور گسترده ای مورد استفاده قرار می گیرد اما یک تعریف واحد و مورد قبول همگان در مورد آن وجود ندارد. بنابراین برای آغاز بررسی، یک تعریف اولیه از آن مطرح میشود. جهانی شدن به چندگانگی ارتباطات و پیوندهایی اشاره می کند که به فراسوی دولتها یا جوامعی که نظامهای جهان مدرن را تشکیل می دهند، می پردازد. این مفهوم جریانی را تعریف می کند که از طریق آن رویدادها، تصمیمات و فعالیتهای صورت گرفته در یک بخش از دنیا می توانند تأثیرات مهمی بر افراد و جوامع دورافتاده ترین بخش های جهان داشته باشند. امروزه کالاها، سرمایه، مردم، دانش، تصاویر، ارتباطات، جرایم، فرهنگ، آلاینده ها، داروها، مدها و اعتقادات به سهولت از مرزها و سرزمینها می گذرند. شبکه های ترجمه ای، جنبشهای اجتماعی و ارتباطات در تقریباً تمامی زمینه های فعالیت بشری از سطوح آکادمیک گرفته تا دبستان، کاملاً گسترش یافته اند. رابرتسون، ۱۳۸۰، ۱۷ مفهوم جهانی Global بیش از چهار صد سال است که کاربرد دارد ؛ اما اصطلاحاتی همچون Globalization تنها از حدود دهه ۱۹۶۰ میلادی رواج یافتند و تا اواسط دهه ۱۹۸۰ میلادی اعتبار علمی چندانی ، نداشت . کاربرد اصطلاح جهانی شدن به دوکتاب بر می گردد که در سال ۱۹۷۰ میلادی منتشر شدند . کتاب اول دهکده جهانی Global village تالیف مارشال ماک لوهان است که بر نقش تحولات وسایل ارتباط و تبدیل شدن جهان به دهکده جهانی واحد جهانی متمرکز است . کتاب دوم نوشته زبیگنو برژینسکی ، رئیس شورای امنیت ملی آمریکا در دوران ریاست جمهوری کارتر است ، ، مطالب آن درباره نقشی است که ایالات متحده برای رهبری جهان و ارائه نمونه جامع نوینیسم باید به عهده بگیرد عبدالحمید ، ۱۳۷۹، ۱۵۲ . با وجود این ریشه های اصلی نظریه جهانی شدن نه از آثار جامعه شناسان ، بلکه از نظریات گروهی از نظریه پردازان نیروی کار در کالیفرنیا سرچشمه گرفت عبدالحمید ، ۱۳۷۹، ۳۱ برخی که به گسترش معیارهای جهانی در تولید و توزیع توجه دارند . ریشه جهانی شدن را در مقطع زمانی بعد از انقلاب صنعتی جستجو می کنند و نظریاتی نیز ریشه جهانی شدن را پس از جنگ جهانی دوم که جهان در سیطره غرب قرار گرفت اشاره دارند و بالاخره عده ای نیز بر این باورند که جهانی شدن به عنوان یک پدیده پیچیده بعد از فروپاشی نظام دو قطبی همزمان با طرح نظم نوین جهانی توسط آمریکا مطرح شد تعریف جهانی شدن مک گرو در خصوص جهانی شدن معتقد است: افزایش شمار پیوندها و ارتباطات متقابلی که فراتر از دولتها و فراتر از جوامع دامن می گسترند و نظام جدید جهانی را می سازند. جهانی شدن به فرآیندی اطلاق می شود که از طریق آن حوادث، تصمیمات و فعالیتهای یک بخش از جهان میتواند نتایج مهمی برای افراد و جوامع در بخش های دور کره زمین دربرداشته باشد فرهنگ و جهانی شدن جهانی شدن تاثیرات زیادی در تمامی عرصه های زندگی انسانها دارد از جمله عرصه های سیاسی و اقتصادی، اما بیشترین تاثیر آن روی فرهنگ است. والرشتاین واضع نظریه جهانی شدن معتقد است که جهانی شدن فرهنگی به معنای سیطره فرهنگ غرب بر دیگر فرهنگهاست که به دوگانگی فرهنگی در جنوب منجر خواهد شد بنابراین از نظر منتقدین به فرایند جهانی شدن فرهنگ، جهانی سازی منجر به ادغام فرهنگی جوامع در حال توسعه و استحاله الگوهای فرهنگی آنها خواهد شد که با توجه به تفاوتهای زبانی، دینی و قومی در این جوامع و برتری الگوهای اقتصادی و فرهنگ غالب غرب بر خرده فرهنگهای کشورهای چند قومیتی ممکن است به تجزیه بسیاری از کشورهای جهان سوم منجر شود. آدورنو و هورکهایمر پا را فراتر گذاشته و معتقدند: در عصر جهانی شدن، فرهنگ به صنعت تبدیل می شود و صنایع فرهنگی شکل می گیرد. آنها تکرار از طریق رسانه ها را عامل اصلی تبدیل فرهنگ به فرهنگ توده می دانند. آنها معتقدند: صنعت فرهنگ سازی تصعید نمی کند بلکه سرکوب می کند این صنعت با به نمایش گذاشتن موضوعات تحریک آمیز ، صرفا موجب تحریک لذات مقدماتی تصعید نشده ای می شوند که محرومیت دائمی از مدتها پیش آنها را در یک نمود جعلی فرو کاسته است، عشق تا مرتبه داستان عشقی تنزل می یابد و پس از نزول، بسیاری از چیزها مجاز شمرده می شوند. حتی آزادی جنسی در مقام محصول ویژه ای که بازار خوبی دارد واجد سهمیه خاص خود است و مزین به علامت تجاری جسورانه می باشد. در این بازی یکطرفه رسانه نقش اصلی را ایفا می کند آلبرو، ۱۳۸۰، ۳۵ واترز جهانی شدن را چنین تعریف می کند: جهانی شدن فرایندی اجتماعی است که در آن قید و بندهای جغرافیایی که بر روابط اجتماعی و فرهنگی سایه افکنده است، از بین می رود و مردم به طور فزاینده ای از کاهش این قید و بندها آگاه می شوند. رونالد رابرتسون جهانی شدن را عام شدن خاص و خاص شدن عام می داند؛ چرا که جنبه های کلان زندگی با وجه محلی یعنی جنبه های فرد برخورد می کنند. در این تقابل، خود هویت فردی و جوامع از یک سو با بشریت به عنوان یک کل و نظام جهانی جوامع از سوی دیگر رو در رو قرار می گیرند. هاروی بر این باور است که جهانی شدن همان تراکم زمان و مکان است. بدین ترتییب هر اتفاقی در هر گوشه دنیا بهسرعت بهاطلاع همگان می رسد و عملا زمان و مکان معنای خود را از دست داده است. به نظر اولریش بک جهانی شدن فرایندی است که در آن دولت های ملی گرای اقتدار طلب تضعیف می شوند و عاملان فرا ملی با چشم اندازای متفاوت قدرت، طرز تلقی، هویت و شبکه ای شکل می گیرند که دولت ها تحلیل می برد. محققی، ۱۳۸۶، ۱۲ با وجود تشتت در تعریف جهانی شدن، بیشتر تعاریف درباره تراکم زمان و مکان، انتقال سریع داده ها، کمرنگ شدن مرزهای ملی و طرح مباحث جهانی و فراگیر که متعلق به همه بشر است، توافق دارند. گیدنز در این زمینه می گوید: جهانی شدن عبارت است از تقویت مناسبات اجتماعی جهانی که محل های دور از هم را چنان به هم پیوند می دهد که هر واقعه محلی تحت تاثیر رویدادهایی که با آن فرسنگ ها فاصله دارد، شکل می گیرد و برعکس. گیدنز، ۱۳۷۷، ۷ بنیادی ترین ویژگی جهانی شدن در فشرده شدن زمان و مکان است. به هر حال فشردگی فضای روابط اجتماعی و رها شدن پدیده های اجتماعی از قید مکان، تعریفی است که می توان آن را فصل مشترک تعابیر مختلف از جهانی شدن دانست. سلیمی، ۱۳۸۶، ۹۸ آنتونی ماکفرو در کتاب اخیرش معتقد است که چهار روند اساسی برای جهانی شدن وجود دارد: ۱ رقابت میان قدرت های بزرگ ۲ نوآوری های تکنولوژیک ۳ جهانی شدن تولید و مبادله ۴ تجدد و نوگرایی محققی، ۱۳۸۶، ۱۵

جهانی شدن و اطلاعات

واژه فاصله از دو بار مفهومی مکانی و زمانی همواره برخوردار بوده است. تاکنون امکان همه انواع  نقل و انتقالات میان دو یا چند نقطه با در نظر گرفتن فاصله قابل سنجش بود. بعدها فاصله از مفاهیم مکانی و زمانی صرف خارج شده و فواصل فضایی مطرح شد. در یک ساحل مثالی آقای هال بر اساس فاصله مردم از یکدیگر چهار منطقه عمل تشخیص می دهد: فضای صمیمی و درونی، فضای شخصی، فضای اجتماعی و فضای عمومی. وی این فضاها را بر حسب فاصله عناصر از یکدیگر تعریف و تمییز می کند. فضای صمیمی را فضایی که با فاصله بسیار کم و فضای عمومی را با فواصل بیشتر قلمداد می کند. در فرایند جهانی شدن فاصله مفهومی دیگر می یابدو از حالت مکانی وزمانی خارج شده و ماهیت عملکردی به خود می گیرد. به میزانی که سطح توانمندی های اطلاعاتی کسب اطلاعات، فراوری اطلاعات و استفاده بهینه از اطلاعات افراد افزایش می یابد. از حاشیه که در یک فاصله فضایی است خارج شده و به متن جهانی بودن داخل می شوند اعم از اینکه در چه مکان و چه موقعیت جغرافیایی و یا چه فضای ملی باشند و به همین ترتیب نیز کثرت گرا می شوند. آنتونی گیدنز در مقاله گفتاری در باب فر ریختن مرزهای ملی و بومی در جهان می گوید: من معتقدم جهانی شدن به معنای زیر و رو شدن همه نهادهای ما می باشد و این تحولات تنها در زمینه اقتصاد نیست، بلکه در زمینه ارتباطات تحولات بیشتری صورت گرفته است بهطوری که دولت ها، ملت ها و زندگی شخصی ما را به شدت تحت تاثیر قرار داده است. در واقع جهانی شدن نقش زمان و مکان را نیز در زندگی ما تغییر داده سات. درست است که فاصله به سادگی از بین نمی رود ولی انقلاب ارتباطات مفهوم و نقش فاصله را دگرگون کرده است. وقتی در دنیایی زندگی می کنیم که ارزش پول جیب شما به وسیله دادو ستدهای الکترونیکی در کیلومترها دورتر تعیین می شود، این جهان، جهانی نیست که در گذشته وجود داشته است. گرتن اطلاعات بطور مستمر از آنتن های ماهواره ها یا شبکه های متعدد اینترنت زمینه سازی بزرگترین انقلاب اطلاعاتی را در تاریخ بشر بوجود آورده است. پیشگاهی فرد، ۱۳۸۰، ۱۶۷ ۱۶۶ مارشال مک لوهان مدعی بود که تأثیر تلویزیون و تکنولوژی کامپیوتر، زدودن تفاوت های زمانی ـ مکانی و اعلام عصر تازه ای است که باید آن را عصر «جامعه» جهانی نامید «زمان از حرکت بازایستاده و مکان ناپدید شده است. ما اکنون در دهکده ای جهانی زندگی می کنیم». مارکو وتیز نیز مدعی است که رسانه های الکترونیک حس ما را از واقعیت محل و مکان مختل می کنند. به طوری که «مکان ها بیش از پیش شبیه یکدیگر می شوند» و اهمیت و «یکی بودن مکان از میان می رود». میلیون ها و حتی میلیاردها مردمی که هر روز به تماشای تلویزیون می نشینند، در مکانی قرار می گیرند که نه با دیوار و کوچه و خیابان و محله، بلکه با «تجربه »ای ناپایدار و «محو شونده» تعریف و تبیین می شود. حتی اگر نخواهیم که نگرشمان تا بدین حد «آینده گرا» باشد، به هر حال باید این واقعیت را بپذیریم که رسانه های الکترونیک بدون تردید، احساس ما از مکان را نسبی می کنند، به گونه ای که محل و ویژگی مکانی دیگر لزوماً به عنوان مرکز صحنه درام زندگی نگریسته نمی شوند. پیامدهای فرهنگی این «تجربه» نیز به همین نسبت قابل مطالعه است. واحدی، ۱۳۸۳، ۲۲

 توجه:

• برای دانلود فایل word کامل ترجمه از گزینه افزودن به سبد خرید بالا استفاده فرمایید.
• لینک دانلود فایل بلافاصله پس از خرید بصورت اتوماتیک برای شما ایمیل می گردد.