ترجمه فاکتورهای اصلی شناسایی و ارزیابی فازی دینامیکی سلامت، ایمنی و عملکرد محیطی در شرکت­های نفتی

توضیحات

 عنوان فارسی: فاکتورهای اصلی شناسایی و ارزیابی فازی دینامیکی سلامت، ایمنی و عملکرد محیطی در شرکت­های نفتی

عنوان انگلیسی مقاله ترجمه شده:

key factors identification and dynamic fuzzy assessment of health safety and environment performance in petroleuum enterprises

چکیده: ارزیابی عملکرد سلامت، ایمنی و محیطی(HSE) در شرکت نفتی بزرگ، یک روش ضروری برای تقویت مدیریت ایمنی و ارتقای بهبود مداوم است. همچنین، ابزاری برای شرکت­های نفتی به منظور اندازه­گیری سطوح عملکرد HSE آن­ها می­باشد. از آنجایی که HSE برای دهه­ها در زمینه­­های پتروشیمی مورد استفاده قرار گرفته است، همواره ارزیابی عملکرد HSE به دلیل وجود تعداد زیادی شاخص ارزیابی، زمان­بر است. به منظور ارزیابی کارآمد عملکرد HSE، برای اولین بار روش ضریب همبستگی سپیرمن برای شناسایی فاکتورهای اصلی  عملکرد HSE بر مبنای داده­ی واقعی(رویداده) مورد استفاده قرار گرفته است. به­علاوه، روش مرسوم امتیازدهی با رتبه­دهی بر اساس امتیازات کلی تمام شاخص­ها، بسیار سرسری و اختیاری است. روش ارزیابی جامع فازی توسعه­یافته برای نشان دادن این مساله و بهبود پیش­بینی روند عملکرد HSE بر مبنای نظریه­ی فازی دینامیکی، پیشنهاد شده است. در نهایت، ارزیابی عملکرد HSE در انتقال گاز به عنوان موردی برای توضیح اثربخشی روش پیشنهادی انتخاب شده و مقایسه­ای با روش ارزیابی جامع فازی مرسوم انجام گرفته است.

کلمات کلیدی: HSE، شناسایی فاکتور اصلی عملکرد، ارزیابی عملکرد، ارزیابی جامع فازی دینامیکی، تحلیل همبستگی.

۱- مقدمه:

      سلامت، ایمنی و محیط که به صورت معمول HSE نامیده می­شوند، ک سیستم مدیریت یکپارچه و سیستماتیک است که در ۱۹۸۰ توسعه یافت. در صنایع پتروشیمی، هدف آن تضمین تولید ایمن، کاهش خطرات، اجتناب از حوادث و دستیابی به توسعه­ی پایدار است(مقامات ایمنی نفتی نروژ، ۲۰۱۶). اصل HSE امروزه در بیشتر کارخانه­های پتروشیمی به دلیل عملکرد خوب، شناخته شده است(هویوک و همکارانش، ۲۰۰۹). از زمانی که سازمان بین­المللی استانداردهای(ISO) شروع به کار بر قاعده­سازی و توسعه­ی سیستم­ها و استانداردهای HSE کرد، از جمله ISO-9000(ISO، ۱۹۹۴، ۲۰۰۰)، ISO14001(iSO، ۱۹۹۶، ۲۰۰۴) و غیره، اجرای HSE توسط دولت و شرکت­ها اولویت­بندی شده است. به عنوان مثال، دولت نروژ بر اهمیت HSE در صنایع نفتی تاکید نمود و نیز دولت چین برخی از استانداردهای HSE(مانند GB/T 1996-24001، GB/T 2001-28001،                          ۲۰۰۷-Q/SY1002.1، ۲۰۰۸-Q/SY10002.2 و غیره) را به منظور اعمال مدیریت سلامت، ایمنی و محیط در صنایعی با خطر بالا، ترویج نمود(لیو، ۲۰۰۹). به طور خاص در صنایع فرآیند همانند شرکت­های پتروشیمی، سلامت، ایمنی و محیط اهمیت اول را دارند. به عنوان مثال، شرکت­های اصلی نفتی چینی سیستم مدیریتی HSE را اجرا کرده­اند و بر مدیریت HSE به عنوان بخش مهمی از مدیریت ایمنی شرکت­ تاکید نموده­اند(ژنگ و همکارانش، ۲۰۰۶). در برخی از کشورهای عضو اتحادیه­ی اروپا(EU)، برنامه­های مدیریت HSE نیز برای بهبود ایمنی آن­ها توسعه یافته است( دوجم و همکارانش، ۲۰۰۸). تمامی این مطالعات و برنامه­های کاربردی ثابت کرده­اند که سیستم HSE یک ابزار موثر به منظور اعمال مدیریت ایمنی است.

      در ابتدا بیشتر تلاش­ها در زمینه­ی توسعه یا بهبود استانداردها و دستورالعمل­های HSE انجام شدند(ردینگر و لواین، ۱۹۹۸؛ رابسون و همکارانش، ۲۰۰۷). امروزه، توجه بیشتری بر روش­های سنجش عملکرد از اثربخشی HSE معطوف شده است(آزاده و همکارانش، ۲۰۰۸؛ ۲۰۱۲؛ چین و همکارانش، ۲۰۰۳). بر خلاف تمامی تلاش­های صورت گرفته در زمینه­ی سیستم­های مدیریت عملکرد HSE، هیچ­گونه توافقی در مورد ابزار استاندارد برای سنجش عملکرد HSE حاصل نشده است(محمدفم و همکارانش، ۲۰۱۲؛ غلامی و همکارانش، ۲۰۱۵). یکی از پرکاربردترین روش­ها برای رازیابی HSE، روش شاخص­سازی(نمایه­سازی) است که کمیت شاخص­های(اندیس­های) HSE را با معیار تعریف شده­ای تعیین می­کند(ملماسی و همکارانش، ۲۰۱۰). این روش با عنوان روش هنجاری نیز نامیده می­شود. روش­های هنجاری مرسوم برای درجه­بندی عملکرد یک شرکت به واسطه­ی افزودن امتیازهایی از تمامی شاخص­های HSE هستند. با این وجود، با توجه گسترده و استفاده از ارزیابی عملکرد HSE، مسائل و مشکلات شروع به ظهور می­کنند.

۱) شاخص­های عملکرد HSE بسیاری وجود دارند که توسط متخصصان تعریف شده­اند( به عنوان مثال، ۲۸ شاخص در شرکت­ ملی نفت چین تعریف شدند). به منابعی بیشتری برای ارزیابی هر شاخص ثابت بدون شناسایی متغیرهای کلیدی عملکرد نیاز است. علاوه بر این، بر اساس اصل پارتو که با نام قانون ۲۰/۸۰ نیز شناخته شده است، تنها %۲۰  از المان­ها تاثیر چشمگیری بر عملکرد HSE در مقایسه با %۸۰ از المان­های باقیمانده دارند. به عنوان مثال، پودگورسکس(۲۰۱۵) ۲۰ شاخص کلیدی عملکرد را از ۱۰۹ شاخص عملکرد ایمنی فعال با استفاده از روند سلسله­مراتبی تحلیلی (AHP) انتخاب نمود تا عملکرد عملیاتی OSHMS(سیستم مدیریت سلامت و ایمنی شغلی) اندازه­گیری کند. بنابراین، توسعه­ی روش­هایی به منظور شناسایی شاخص­های اساسی عملکرد از اهمیت حیاتی برخوردار استو خوشبختانه با داده­های جمع­آوری شده از چندین دهه­ی گذشته، این مساله را می­توان با روش­های آماری بیان نمود.

۲) نتایح ارزیابی عملکرد HSE مرسوم یک مقدار یا رتبه­ی مشخص است. اگر نتیجه­ی ارزیابی نزدیک به مرز دو سطح باشد، به عنوان مثال برابر با ۴۹/۰ باشد(با فرض اینکه مقدار کمتر از ۵/۰ در سطح بد و بیش از ۵/۰ در سطح خوب است)، نتیجه­ گیری از اینکه در سطح بد قرار دارد خیلی مطلق و قطعی است. بسیاری از روش­های مرتبط با فازی برای بیان مسائل مرزی ارائه شده­اند(هیائو و کو، ۲۰۱۳؛ گائو و همکارانش، ۲۰۰۹؛ آزاده و همکارانش، ۲۰۱۳). ارزیابی  جامع فازی(FCE) یکی از آن­هاست که از عضویت برای نشان دادن سطح عملکرد HSE استفاده می­کند(لی و همکارانش، ۲۰۱۵).

۳) تعیین سطح عملکرد برای سنجش عملکرد HSE به صورت کامل و واضح(بی­طرفانه) کافی نیست. تصور کنید که عملکرد HSE دو شرکت در سطح خوب باشند اما یکی از آن­ها انحراف به سمت سطح بالاتر دارد در حالیکه دیگری به سمت سطح پایین­تر تمایل داردو ایا می­توان به آسانی نتیجه گرفت که هر دو در سطح یکسانی قرار دارند؟ ظاهراً جواب نه است. در این مقاله، عضویت سطح عملکرد HSE و تمایل توسعه به واسطه­ی معرفی نظریه­ی مجموعه­ی فازی دینامیکی به ارزیابی جامع فازی مرسوم(FCE) به دست خواهد آمد.

      با در دسترس بودن داده­های بیشتر، روش­های آماری می­توانند نقش حیاتی در ارزابی عملکرد HSE ایفا کنند. ضریب همبستگی رتبه­ای اسپیرمن به منظور شناسایی شاخص­­های کلیدی عملکرد بر مبنای داده­های آماری در این مقاله، مورد استفاده قرار خواهد گرفت. لازم به ذکر است که شاخص­های سیستم عملکرد HSE گوناگون هستند زیرا کشورهای مختلف یا شرکت­های مختلف می­توانند معیار خود را بر مبنای درک و نیازمندی­های خود از HSE، طراحی کنند(مهدوی­نژاد و همکارانش، ۲۰۱۲؛ هونکاسالو، ۲۰۰۰؛ مصطفی و همکارانش، ۲۰۱۴؛ کونگسویک و همکارانش، ۲۰۱۶). اگرچه نمونه­ی اصلی معیار HSE استفاده شده در این تحقیق از شرکت­ ملی نفت چین(CNPC) است و روش ارائه شده در این تحقیق توسط ارزیابی عملکرد HSE از CNPC نشان داده شده است، ما بر این باور هستیم که این روش برای شرکت­های نفتی دیگر نیز برای بهبود ارزیابی عملکرد HSE، مفید خواهد بود.

۲- روش:

۲-۱ ضریب همبستگی رتبه­ی اسپیرمن:

      برای شناسایی عوامل تاثیرگذار عملکرد اصلی که به طور چشمگیری در عملکرد HSE مشارکت می­نمایند، ضریب همبستگی رتبه­ی اسپیرمن(اسپیرمن ۱۹۰۴) برای اندازه­گیری همبستگی بین فاکتورهای تاثیرگذار HSE و عملکرد HSE بر مبنای داده­ی آماری مورد استفاده قرار گرفته است. خلاصه­ی مراحل محاسباتی به شرح زیر است:

(۱) یک نمونه از داده­ی واقعی را به عنوان مشاهدات انتخاب نمایید. برای همبستگی رتبه­ی سپیرمن، باید دو مجموعه از متغیرها وجود داشته باشند. در این تحقیق، داده ۱۰=N جفت از امتیازات فاکتورهای تاثیرگذار HSE و امتیازات عملکرد HSE است که در بخش بعدی توضیح داده می­شوند.

(۲) داده­ی سطری را با رتبه­ی آن­ها جایگزین کنید. برای هر جفت از امتیازات فاکتورهای تاثیرگذار HSE و امتیازات عملکرد HSE، امتیازات فاکتورهای تاثیر گذار رتبه­بندی شده و به صورت  نشان داده شده­اند. برای امتیازات عملکرد HSE، رتبه­ها به صورت ارائه می­شوند. رتبه­ها باید از کوچک به بزرگ مرتب شده باشند.

توجه:

• برای دانلود فایل word کامل ترجمه از گزینه افزودن به سبد خرید بالا استفاده فرمایید.
• لینک دانلود فایل بلافاصله پس از خرید بصورت اتوماتیک برای شما ایمیل می گردد.