توضیحات

عنوان: مسکن مقاوم روستایی و توسعه پایدار ( مطالعه موردی روستاهای استان بوشهر)

• خلاصه
• مقدمه
•  سازه های خشتی وگلی روستایی
•  تحلیل وضعیت میزان مقاومت مساکن روستاهای بوشهر در برابر زلزله
• ترسیم و تشریح درخت سلسله مراتبی
• نتیجه ­گیری
• مراجع

 

خلاصه

هدف پژوهش حاضر شناسایی میزان مقاوم سازی مساکن روستاهای بوشهر در برابر زلزله با استفاده از نرم افزار ARC GIS و مدل تحلیل سلسله مراتبط AHP، در راستای توسعه پایدار در محدوده ی مورد نظر می باشد. بدین منظور معیارهای وضعیت بافت، عمر بنا، کیفیت مصالح و نوع آن، اسکلت ساختمان و وضعیت پی و فونداسیون در قالب 285 پرسشنامه به عنوان ابزار گردآوری اطلاعات مورد بررسی قرار گرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد که روستا ها بوشهر به دلیل بافت فرسوده، عمر زیاد بناها، اسکلت نامقاوم و فونداسیون خشتی دارای مقاومت کمی در برابر مخاطرات طبیعی از جمله زلزله می باشد و ساختمان هایی که نوساز بوده به دلیل استفاده از مصالح با کیفیت بهتر و رعایت استاندارهای موجود، مقاومت بیشتری دارند که این ساختمان ها بیشتر شامل مراکز دولتی و مراکز بهداشتی و در پاره ای موارد مساجد می باشند. بهسازی و نوسازی مساکن، احداث مساکن با اصول مهندسی و مقاوم در برابر حوادث طبیعی، استفاده از مصالح با وزن کمتر و مقاومت خمشی بیشتر، نظارت و کنترل دقیق بر روش های اجرا و ساخت مسکن، تهیه بانک اطلاعات روستایی و تهیه آیین نامه آسیب پذیری لرزه ای روستایی به عنوان راهبردها اساسی برای افزایش مقاومت و درنتیجه رسیدن به توسعه پایدار روستایی ضرورت دارد.

 

کلمات کلیدی: مقاوم سازی،مسکن روستایی،توسعه پایدار،روستای استان بوشهر.

 

1. مقدمه

یکی از مواردی که باید به آن توجه ویژه ای مبذول داشت بحث مقاوم سازی سازه های روستایی است. مقاوم سازی روستاها بحثی پیچیده می باشد؛چرا که بسیاری از هویت معماری و بومی کشوردر روستاهای ما نهفته است وباید به این نکته توجه داشته باشیم که با مقاوم سازی ویا بازسازی روستاها این هویت و فرهنگ بومی حفظ شده است و به نسل های بعدی منتقل می گردد و باید توجه دربهسازی و مقاوم سازی روستا شود تا به تغییر کلی بافت معماری آنها. معماری روستایی وبومی دارای خطوط ارتباطی مستقیم، بلاواسطه و محکمی با فرهنگ توده ها وزندگی روزمره آنهاست. وقتی اقدام به مشاهده ومطالعه­ی این بناها می کنیم، به نظر ساده وابتدایی می رسند ولی واقع امر این است که این بناها توسط مردمی ساخته شده اندکه همه هوش وهمه­ی ظرفیت­شان رابرای ساختن آنها به کارگرفته اند و از تمامی روابط موجود بین خودشان در ساختن آنها استفاده کرده اند ]1[. خانه های روستایی کشور ما بیشتر از نوع ابنیه سنگین روستایی هستند که مصالح آنها بیشتر متشکل از خاك، سنگ ،خشت وچوب است. متأسفانه در ساختن این خانه های روستایی یکی از عوامل اصلی تخریب بناها که همان زلزله است، کمرنگ به نظر می رسد و این نوع مسکن هنوز نتوانسته خود را همراه با تحولات اقتصادی و مخاطرات محیطی تهدید کننده مناطق مسکونی روستایی در دهه های اخیر هماهنگ کند و همچنان کاستی هایی درآن به چشم می خورد]2[. چنانچه مطابق آمار سال 1395 ، 85 درصد از کل مناطق خسارت دیده کشور طی سالهای 95 – 92 مربوط به مناطق روستایی کشور بوده است]3[.البته اشاره به این نکته لازم است که دراین جا بحث بیشترمقاوم سازی رادرپیش خواهیم گرفت چراکه بازسازی روستاها با توجه به تغییرفرهنگ مردم روستاها و نیز با توجه به حفظ بعضی هویت ها و غیره بسیارتخصصی و فنی­تر می شودکه مجال بحث دراین مقاله نمی باشد در این جا برای اینکه بیشتر به موضوع مقاوم سازی روستا بپردازیم به صورت خلاصه به بعضی از اصولی که درمقاوم سازی یا بازسازی روستا باید به آن توجه داشت اشاره می کنیم که شامل:جغرافیای محل،(مثل آب وزمین،گرما وسرما)،منابع اقتصادی روستا، فضای ضروری در خانه های روستایی،توان اقتصادی وقدرت خریدخانواده، نقش عناصر مذهبی، مکان های مذهبی، عرصه­های عمومی و خصوصی، درك فضا و رفتارهای قراردادی وغیره ]4[. دراین مقاله سعی شده مطالبی چند نیز در مقاوم سازی و بازسازی درمورد بناها خشتی و روش های اجرای صحیح این بناها در روستایهای بوشهر اشاره شود.

2. سازه های خشتی وگلی روستایی

بر اساس شواهد و مطالعات صورت گرفته در مورد مسکن و معماری روستایی ، واحدهای مسکونی روستایی ضمن برخورداری از ارزش های معماری همانند سادگی و بی پیرایگی، الگوهای بصری و زیبایی شناختی همراه با انطباق با محیط طبیعی با هماهنگی با عملکرد زیستی و معیشتی با استفاده از مصالح محلی و دانش بومی و … که به آن هویت خاصی می دهد دارای کاستی­هایی چون آسیب پذیری در برابر سوانح طبیعی و ضعف سامانی می باشد. یکی از بهترین مصادق پایداری در معماری بومی فضاهای زیستی و معیشتی می باشد که سال ها در برابر حوادث طبیعی اگرچه مورد تخریب و یا تهدید واقع شده اند همچنان باقی مانده اند ، معماری سنتی این مرز و بوم است که با توجه با به کارگیری مصالح ساختمانی مناسب و شیوه های اجرایی مناسب حاصل شده است و دستیابی به آن امروزه نیز به صورت علمی در جهت حفظ معماری بومی همراه با استفاده از مصالح و تکنولوژی نوین به منظور مقاوم سازی مساکن روستایی امکان پذیر می باشد.

3. تحلیل وضعیت میزان مقاومت مساکن روستاهای بوشهر در برابر زلزله

درجه ایمنی بافت گسسته در برابر خطرهای زلزله بیش از درجه ایمنی بافت پیوسته است. به طور کلی بافت پیوسته و منظم در اراضی هموار که راه های آن نیز از درجه محصوریت متوسط یا کم برخودارند و بویژه نسبت سطح ساخته شده به فضای باز آن ها متوسط یا کم است ودارای بلوك هایی با یک یا دو ردیف منظم ساختمان هستند، دارای مقاومت بیشتری وکارایی بیشتر بعد از وقوع سانحه بوده اند. بافت ناپیوسته ، منظم و پلکانی در ارضی کوهپایه­ای، بافتی است که در مجموع می توان آن را بافت متوسط به لحاظ مقاوم بودن به حساب آورد. بافت پیوسته و نامنظم که بیشتر در نواحی هموار قابل مشاهده است از نظر مقاومت بافت دارای کارآیی زیاد می باشد. با توجه به تحلیل های صورت گرفته همان طور که در جدول زیر ملاحظه می شود اکثر مساکن روستایی بوشهر دارای بافتی پیوسته و نامنظم است که شامل 8 / 62 درصد مساکن می باشد و همان طوری که در بالا ذکر شد این نوع از بافت نسبت به انواع دیگر بافت از مقاومت کمتر و در نتیجه آسیب پذیری زیادی در برابر زلزله برخوردار است .جدول( 1 ) و نمودار(1).

جدول 1- مقادیر پارامترهای طراحی مقطع

شکل 1 – وضعیت بافت در مناطق مسکونی روستای

3.1 . وضعیت مساکن روستاها از نظر عمر بنا

درصورت عمر مفید ساختمان در آیین نامه های طراحی 50 سال در نظر گرفته می شود ]5[. عمر بنا ( شاخص سال اتمام بنا) درارتباط با مصالح به کار گرفته شده در ساخت آن گویای میزان استهلاك و فرسودگی واحد مسکونی بوده و یا دوام و استحکام واحد مسکونی را بین می دارد. در تحلیل های صورت گرفته 5/3 درصد از مساکن عمر کمتر از 5 سال دارند و بیشترین فراوانی مربوط به مساکنی با عمر بین 30 تا 40 سال می باشد که این میزان 33/33 درصد می رسد و این نوع مساکن با این قدمت به علت استفاده از مصالح کم دوام دارای مقاومت کمی در برابر زلزله می باشند.

توجه:

برای دانلود فایل کامل ورد لطفا اقدام به خرید نمایید.

لینک دانلود فایل بلافاصله پس از خرید بصورت اتوماتیک برای شما ایمیل می گردد.

سفارش تحقیق

به منظور سفارش تحقیق مرتبط با رشته تخصصی خود بر روی کلید زیر کلیک نمایید.

سفارش تحقیق