تحقیق شهر مشهد مقدس

توضیحات

عنوان:  تحقیق شهر مشهد مقدس

• تاريخچه شهر مشهد
• دروازه ها
• محله ها
• موقعیت جغرافیایی و اقلیمی
• از سناباد تا مشهد الرضا (ع)
• موقعیت جغرافیایی و طبیعی
• رشته کوه های مشهد
• آب و هوای مشهد
• ویژگی های اقتصادی
• ویژگی های فرهنگی
• تاریخچه مشهد
• آثار و ابنیه تاریخی – فرهنگی شهرستان مشهد
• مسجد گوهرشاد
• جلوه هایی از جاذبه های گردشگری خراسان رضوی

تاريخچه شهر مشهد:

در ابتداي هر شهري بويژه در گذشته، اگر شهر، داراي استحكامات طبيعي در مقابل دشمنان از قبيل: كوهها، معابر تنگ و باريك، دره هاي هولناك، رودخانه هاي ژرف و غيره نبود، به طور معمول به دور آن حصار و استحكاماتي تهيه مي ديدند، كه از تفصيل و تغييراتي كه در اين استحكامات با گذشت زمان و در هر عصري پديد مي آمد، به راحتي مي توان دوران آرامش و ثبات و يا دوران جنگ و مهاجرت و تيره روزي را در آن جايگاه مجسم كرد. شهر مشهد هم با اين كه در رشته كوههاي بينالود و هزار مسجد در اطراف آن واقع است ولي به عنوان محافظي براي شهر نمي تواند مورد استفاده قرار گيرد. وجود حصار و استحكامات براي آن شهر ضروري به نظر رسيده است، زيرا مشهد در اوايل قرن هفدهم ميلادي به عنوان پايگاه تشيع در ايران رو به گسترش نهاده و همسايگان شرقي و شمالي اين شهر هم مردمي با خصوصيات ايلي و صحرا گرد و با شيوه هاي معيشتي دامداري هستند كه با شهرنمشيني و آداب و رسوم آن ناآشنا و با اصول و تمدن فاصله دارند و به لحاظ مذهبي نيز عمده سني مذهب مي باشند. صفويان هم به جهت حفظ اين پايگاه مذهبي و اقتصادي مهم براي اين شهر استحكاماتي تهيه ديدند، كه انتخاب شروع دوره صفويه حتماً به اين معنا نخواهد بود كه مشهد در دوره هاي قبل از اين دوره داراي حصار استحكاماتي نبوده است. زيرا مي دانيم رشد اين شهر از قرن سوم هجري شروع شد و از همان زمان هم داراي استحكامات نيرومندي گرديده است. در خصوص استحكامات شهر مشهد در عصر صفوي آدام اولئاريوس مي نويسد:

«مشهد داراي يك حصار نيرومند با برجهاي متعدد جهت دفاع در مقابل دشمنان است. تعداد برجهاي حصار مشهد را حدود دويست و پاره اي جغرافيدانها، سيصد دانسته اند. و فاصله آنها هم از يكديگر به انداهز يك برد تير است.»

در عصر نادري هم كه مشهد روز به روز بر ارزش و اعتبارش افزوده شد، داراي استحكاماتي بوده است. شايد با وجود ضخصي به قدرت فرماندهي نادر ديگر هيچ خطري از ناحيه افغانها و ازبكها و ايالات ديگر مشهد و گنجخانه او كلات را تهديد نمي كرده است. ولي آنچه به ظن درست مي آيد اين است كه در عصر نادري شكوه مشهد دوچندان گشته است تزئين شهر مشهد «و ساختن استحكامات جديد يا تغيير آن نيز از كارهاي او بوده است.» كه نشانده هايي از آن در حرم مطهر حضرت رضا (ع) كاملاَ هويدا است. نويسنده كتاب مطلع الشمس محيط سه فرسخي شهر رات طبق گفته سياح مورد بحث اغراق آميز دانسته مي گويد: «از روي نسبت قطر دايره به محيط چنين به نظر مي آيد كه اين گفته اغراق است. عرض طولاني شهر كه از شمال به جنوب غربي امتداد دارد بيشتر از دو ميل نيست حال آنكه سه فرسخ دروازه ميل انگليسي است. و در هر حال اين شهر به قدر گنجايش خويش سكنه و اباداني ندارد.» در حدود سالهاي (1875 م) يك ژنرال نظامي بنام مك گرگر در سفري به خراسان حصار و استحكامات شهر مشهد را اين گونه ذكر مي كند كه به دليل نظامي بودن سياح مذبور مطالبش از ديدگاه نظامي قابل اهميت است: «پيرامون شهر را ديوار گلي فرا گرفته كه در وضع خوبي نگهداري مي شود. ضخامت بالايي ديوار چهار پا و پايين آن نه پا است. بر بالاي اين ديوار يك ديواره دفاعي است به ضخامت يك پا،‌ اما آنقدر با بي توجهي ساخته شده كه اغلب روزنه هاي آن به ارتفاع شش پا در بالاي ديوار قرار گرفته است.».وجود خانه هايي در آن سوي ديوار شهر كه به مرور زمان خارج از حيطه ديوار و دورازه شهر ساخته شد از گسترش روزافزون شهر و ثبات نسبي سياسي كه در اواسط حكومت ناصرالدين شاه قاجار پديد آمده است خبر مي دهد. اما خرابي ديوار و نرسيدن به برج و باروها، شايد رسيدن عصر جديد را ندا مي دهد و ايم شهر كه به سبك جديدش نياز به برج و بارو ندارد و شايد همان عنصر هميشگي در عصر قاجار كه همه چيز «خراب است» به سراغ اين مقوله آمده است.

دروازه ها

اطلاعات ما در خصوص دروازه هاي شهر مشهد به دوره قاجار مي رسد. از جمله نويسنده روضه الصفا كه از كتب تاريخي عصر قاجار مي باشد، براي مشهد مقدس شش دروازه قايل است، كه شامل دورازه پايين خيابان، دروازه بالا خيابان، دروازه نوقان، دروازه عبورگاه، دروازه ارگ و دروازه سراب مي باشد.

او سبب نام گذاري اين دروازه ها را اين گونه مي نگارد:

«سبب تسميه اين دروازه ها اين است كه دروازه پايين خيابان، خياباني است كه دولش دو هزار و نهصد ذرع است و عرضش بيت و هشت ذرع و از دروازه پايين تا مرقد مطهر امام واجب الاحترام نهصد ذرع است و روضه مطهره در وسط معموره شهر اتفاق افتاده…» .اين دروازه يعتي پايين خيابان و بالا خيابان چون در ابتداي ورودي دو خيابان مشهد مقدس و شهر به همين نامها واقع هستند و اين دو خيابان در راستاي يكديگر به پايين پاي مرقد حرك حضرت مي رسد  و ديگري به بالاي مرقد مطهر حضرت بدين سبب شايد به پايين خيابان و بالا خيابان مشهور شده باشند.

توجه:

• برای دانلود فایل کامل ورد لطفا اقدام به خرید نمایید.
• پس از خرید بلافاصله لینک دانلود فایل برای شما ایمیل خواهد شد.