توضیحات
عنوان: دروغ از منظر رویکردهای مختلف فلسفه اخلاق
- چکیده
- مقدمه
- مفهوم دروغ
- کارکرد دروغ
- علل دروغگویی
- پیامدهای دروغگویی
- خود فریبی
- راستگویی و دروغگویی در فلسفه اخلاق
- عدم حساسیت اجتماعی نسبت به دروغ
- مصلحت و دروغ گویی
- عدم تعریف روشن از دروغ
- دروغ از منظر فلسفه اخلاق کانت
- ارسطو
- معیار ثبوتی و اثباتی
- دروغ در روایات
- تعریف دروغ از منظر روایات
- خیانت بزرگ
- عدم هماهنگی با نظام هستی
- ناسازگاری با ایمان
- ریشه گناهان
- پرهیز از دروغ کوچک و بزرگ
- اجتناب از شوخیهای دروغین
- دروغگویی
- جمع بندی و نتیجه گیری
- منابع لاتین
- منابع فارسی
چکیده
واژه دروغ از مفاهیمی است که علی رغم کاربرد فراوانی که در تعاملات رفتاری دارد، تعریف صریحی از آن در دست نیست. این نقیصه مایه سردرگمیهای متعدد و موجب پیدایش دروغهای مجاز شده است. دروغ از یک طرف عملی غیراخلاقی و از طرف دیگر مسبب اعمال غیر اخلاقی دیگر هم میشود، از همین جهت نسبت به گناهان دیگر حائز اهمیت است. در این نوشتار به مفهوم دروغ، ارتباط آن با انحرافات اجتماعی و بیان دیدگاههای سه گانه درباره آن پرداخته شده است و سپس به کارکرد اصلی دروغ، علل و پیامدهای فردی و اجتماعی آن اشاره شده و آنگاه این خصلت غیر اخلاقی، به اختصار از منظر دین مورد بررسی قرار گرفته است.
در فلسفه اخلاق کانت مسئله دروغ به عنوان نمونه فعل غیراخلاقی، مورد نسبتاً متمایزی است. کانت زمانی که میخواهد مفهوم امر تنجیزی یا امر مطلق را در مبادی مابعد الطبیعه اخلاق برای نخستین بار صورتبندی کند از مثال دروغ بهره میگیرد. به این ترتیب از همان ابتدا راستگویی و پرهیز از دروغ نه تنها به عنوان «موردی» از امر مطلق معرفی میشود، بلکه مطلق بودن حکم اخلاقی راستگویی از نظر کانت موردی چنان مطمئن است که میتوان صورتبندی امر مطلق را بر پایه مثالی درباره راستگویی توضیح داد.
به این ترتیب بحث دروغ در فلسفه اخلاق کانت بحثی است که صرفاً به یک نمونه از فعل اخلاق / غیراخلاقی خلاصه نمیشود بلکه دامنه تأثیر بیشتری دارد. بحث کانت درباره نادرست بودن مطلق دروغگویی به قضاوت درباره کلیت فلسفه اخلاق او نیز انجامیده است. در این میان مقاله کوتاه کانت با عنوان) درباره حق ادعایی دروغگویی از سر انسان دوستی) (Kant, 1949). نقش مهمی در تفسیر دیدگاه او درباره دروغ و به واسطه آن دیدگاه او درباره اخلاق داشته است. انجام تحقیق
مقدمه
«انحراف اجتماعی» رفتاری است که با هنجارهای حاکم جامعه سازگار نباشد و جامعه نتواند آن را تحمل کند. با توجه به این تعریف به نظر میرسد، به سادگی نتوان دروغ را یک انحراف اجتماعی نامید. چون شاهد عادی گشتن دروغ در سطح جامعه میباشیم. برای اثبات این مطلب کافی است، نگاهی به پیرامون خود داشته و نظری به برداشت خویش و اطرافیان درباره دروغ بیافکنیم. این مسئله با توجه به چند دلیل ذیل آشکارتر میشود.
بررسی دروغ در فلسفه بهطور معمول در حوزه فلسفه اخلاق میگنجد. گاهی انجام دادن یا ندادن یک امر اخلاقی را نمیتوان تشخیص داد. وقتی میگویند راست بگو یا دروغ نگو، اگر راست بگوییم یا دروغ، امری بیرونی را انجام دادهایم. معمولا فلاسفه مدافعان راستگویی هستند اما رویکرد همه یکسان نیست؛ مثلا سرسختترین مدافع راستگویی را شاید بتوان امانوئل کانت دانست. او در فلسفه اخلاقش که مبتنی بر وظیفهگرایی است و نتیجه در آن اهمیتی ندارد، از اصول اخلاقی و از آن جمله راستگویی دفاع میکند. اما از آنجا که راستگویی در همه شرایط ممکن نیست و چهبسا گاهی با دیگر اصول اخلاقی (مثلا حفظ جان بیگناه) تعارض پیدا میکند، طبعا این بحث بهصورت جدی در حوزه فلسفه اخلاق مطرح شده که در مواقع تعارض و مواجهه با دوگانه مصلحت و حقیقت چه باید کرد؟ طبعا فلاسفه بسته به مبانیشان در فلسفه اخلاق در اینباره آرایی دارند؛ مثلا اقلیتی اساسا تصور متفاوتی از حقیقت و اخلاق دارند و نظام فکریشان متفاوت است؛ مثل نیچه که از طرفی قائل به چشماندازگرایی و حقیقت بهمعنای سنتی آن نبود و از طرف دیگر برای اخلاق از آنرو که آن را ترفند ضعفا در برابر قدرتمندان میدانست، اهمیتی قائل نمیشد. در این میان متفکر سیاسیای مانند ماکیاولی که اصل را حفظ قدرت میدانست جایی برای راستگویی وقتی که قدرت حاکم را به خطر بیندازد نمیدید.
فیلسوفان مسلمانى چون ابن سینا و پیروان مشائى او قضایای اخلاقى را از جنس قضایای مشهوره و آرای محموده مىدانند كه علىالظاهر هویت آن ها متقوم به اجماع و توافق تمامى یا گروهى از انسانها است. از كلمات این بزرگان چنین برمىآید كه گزارههای اخلاقى، هویتى انسانى و اجتماعى و توافقى دارند و از این منظر چ هبسا بتوان نوعى قراردادگرایى اخلاقى را به این دسته از فیلسوفان مسلمان نسبت داد. اما مسلماً چنین ادعایى تبعاتى سنگین و ناپذیرفتنى در پى خواهد داشت كه یكى از آ نها پذیرش نسبى گرایى اخلاقى و فرهنگى است.
توجه:
برای دانلود فایل کامل ورد لطفا اقدام به خرید نمایید.
لینک دانلود فایل بلافاصله پس از خرید بصورت اتوماتیک برای شما ایمیل می گردد.
به منظور سفارش تحقیق مرتبط با رشته تخصصی خود بر روی کلید زیر کلیک نمایید.
سفارش تحقیق
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.