توضیحات

عنوان: راههای آلودگی آبهای سطحی و روشهای کنترل آن

مقدمه
منابع آب
اب در طبیعت
منابع آب در جهان
منابع آب در كشور ایران
مصرف اب هیدرولوژی چیست؟
هیدرولوژی آبهای سطحی
چرخه هیدرولوژی ویژگیهای آبهای سطحی
مدیریت آبهای سطحی تبعات و تأثیرات روانابهای شهری
شبکه زهکشی روانابهای شهری
انواع سیستم های زهکشی
مدیریت آبهای سطحی در روستا
الودگی اب
تعریف آب پاک و آب آلوده
علل آلودگی
مواد و عوامل آلوده كننده آب
بررسی دیگر آلاینده های آب
چگونگی آلودگی منابع آب
اقدامات لازم برای جلوگیری از آلوده شدن منابع اب
حاصل کلام
منابع

مقدمه

بر اساس آخرین مطالعات تا کنون 5 میلیارد سال از عمر زمین می گذرد و شواهد نشان میدهد که آب از همان ابتدای تشکیل کره زمین نقش مهمی در تحول و قابل سکونت کردن آن به عنوان تنها سیاره قابل زیست داشته است . با تشکیل اقیانوسها و دریاها و تشکیل بخار از روی آنها و ایجاد ابر و بارندگی و به طور کلی گردش آب در طبیعت و جاری شده آب در رودخانه ها و بازگشت مجدد آن به طروق مختلف به اقیانوسها ، ابتدا زندگی اولیه با گیاهان و جانداران پست آغاز شد و سپس گیاهان و حیوانات عالی به وجود آمدند . پیوسته زمین که از سنگهای آذرین سرد شده تشکیل شده بود در اثر تماس با هوا و جو تحت تأثیر پدیده هوازدگی قرار گرفت و تغییرات همزمان آب ، دما و یخبندان باعث تکه تکه شدن سنگها شده و جاری شدن آبها ، آنها را جابه جا کرده و دشتهای وسیعی را که دارای پوشش خاک بودند به وجود آوردند . این پوشش خاکی همراه با آب قابل دسترس در طبیعت محیط مناسبی را برای رشد گیاهان فراهم شد و محیط مناسب برای زندگی بشر آماده و مهیا گردید . انسان های نخستین از آب تنها برای شرب استفاده می کردند. همزمان با پیشرفت تمدنها استفاده از آب نیز شکل تازه ای به خودگرفت به طوری که در بسیاری از زمینه ها ، از کشاورزی گرفته تا صنعت و از همه مهمتر تولید انرژی از آب استفاده می شود و امروزه دسترسی به آب کافی و با کیفیت مناسب در زمان و مکان مناسب مد نظر می باشد و هر گونه کمبود آب را مانعی در جهت توسعه پایدار می داند به همین دلیل هر ساله سرمایه های زیادی برای توسعه منابع آب و طرحهای مرتبط با آن مثل سدسازی و احداث شبکه های آبیاری و زهکشی ، آبخیزداری ، مهار سیل و تغذیه آبهای زیرزمینی انجام می دهند . در کشورهای در حال توسعه تامین و توزیع آب، مسائل مهمی را بوجود آورده است و دولتها را واداشته است تا مبالغ عظیمی پول در راه تامین آن سرمایه‌ گذاری نمایند. این موضوع بخصوص در کشورهایی که دارای نقاط لم‌یزرع و نیمه‌خشک هستند، حالت جدی‌تر به خود گرفته است. در کشورهایی مثل ایران که تقسیم آب بعلت شکل خاص سرزمینهای آن به‌صورت غیر یکنواخت توزیع گردیده است، باید سعی شود با اتخاذ بهترین و مدرن‌ترین روشهای علمی و فنی آبهای موجود را طبق قوانین عادلانه ای در دسترس عموم قرار داد.

منابع آب، اصطلاحاً منشأ آبی هستند که مفید یا ظرفیت مفید بودن برای انسان‌ها دارند. مصارف آب شامل فعالیت‌های کشاورزی، صنایع، خانگی و محیط زیست می‌باشد. ۹۶٫۷ درصد کل آب‌های کره زمین شور و مابقی (۲٫۳ درصد) شیرین هستند. بیشتر از دو سوم آب‌های شیرین در یخچال‌های طبیعی و قطب‌های شمال و جنوب زمین قرار دارند. منبع آب شیرین آب در گردش زمین است که به تدریج در حال کاهش می‌باشد. مقدار تقاضای آب از میزان تأمین آن در مناطق زیادی از کره زمین که نرخ رشد جمعیت بالایی دارند فراتر رفته‌است. روند کمبود منابع آب شیرین در دسترس بشر ادامه خواهد داشت. چارچوب و مقرراتی که برای تخصیص منابع آب به آب‌بران تنظیم می‌شود را حقابه می‌نامند. از مهمترین منابع آب در دنیا ؛ آبهای زیرزمینی (چاه ، چشمه ، قنات) آبهای جوی (باران ، برف) آبهای سطحی (رودخانه ، دریاچه ، دریا ، اقیانوس) می باشد. آب جاری در رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و تالاب‌ها را آب سطحی می‌گویند. آب سطحی بطور طبیعی از طریق بارش (برف و باران) تأمین می‌شود و با ورود به دریاها یا تبخیر و یا نفوذ عمقی به سفره‌های آب زیرزمینی از چرخه دسترسی خارج می‌شوند. آب‌های شیرینی که در خلل و فرج خاک و صخره‌ها (سوراخ‌های خاک و صخره‌ها) موجود است را آب زیرزمینی می‌گویند. همچنین آبی که در لایه‌های آبدار (سفره‌های آب زیرزمینی) زیر سطح ایستابی را نیز شامل می‌شود. ایران با توجه به موقعیت خاص جغرافیایی که در بین مدار 25 تا 40 درجه عرض شمالی و 44 تا 64 درجه طول شرقی واقع شده است از مناطق خشک جهانی به شمار می رود زیرا میزان متوسط بارندگی سالانه آن کمتر از یک سوم متوسط بارندگی کره زمین (860) می باشد . این مقدار بارندگی هم در طح کشور به طور یکنواخت توزیع نشده است به علت کمبود میزان بارندگی به جز نواحی شمالی و شمال غرب و تا حدودی غرب کشور رود خانه های دائمی کم تر وجود دارد . در سطح کشور مناطقی وجود دارد که نه تنها با کمبود آب سطحی مواجه هستند بلکه آب زیرزمینی آنها هم شور است . البته این کمبود آب در کشور ما مربوط به عصر حاضر نبوده بلکه در گذشته نیز مردم با کمبود آب مواجه بوده اند وجود سدها و بندهای تاریخی کشور دلیلی بر این ادعاست . اما از آنجایی که در گذشته سطح توقع مردم به علت پایین بودن شرایط زندگی کم بوده است ، قرنها بطور هماهنگ از منابع آب و خاک استفاده کرده اند و آب مورد نیاز را از طروق مختلف به دست آورده اند و مسئله کمبود آن مطرح نبوده و مسئله اصلی روش های بهره برداری از آن بوده است . اما در عصر حاضر از یک طرف کمبود آب قابل استفاده و از طرف دیگر افزایش رشد جمعیت و مصرف آب و از همه مهمتر بالا رفتن سطح زندگی و ماشینی و صنعتی شدن و رشد تکنولوژی مسئله نیاز به آب و کمبود آن را بیش از پیش مطرح می سازد.

نتایج مطالعات طرح جامع آب کشور نشان می دهد که پتانسیل آبهای سطحی حاصل از ریزش های جوی در داخل کشور حدود 94/92 میلیارد متر مکعب می باشد . این رقم بر مبنای سیلان هیدرولوژی آب دشتها ، زیر حوضه ها و حوضه ها با استفاده از مجموعه اطلاعات موجود هواشناسی ، کشاورزی ، آبهای سطحی و زیرزمینی در دوره 20 ساله 63 – 1343 حاصل گردیده است . بنابراین رقم فوق اولاً نشان دهنده وضعیت میانگین 20 ساله منابع آبهای سطحی می باشد ، ثانیاً در این رقم آن میزان از جریان های سطحی مربوط به آبراهه ها ی اتفاقی و فعلی غیر قابل اندازه گیری که قبلاً در سیلان آبهای سطحی به حساب نمی آید ملحوظ شده است .با اختیار داشتن متوسط آبهای سطحی کشور برای یک دوره 20 ساله این امکان فراهم شده است که بیلان یک ساله آبهای سطحی را با دقت بیشتری تعیین نمود ، به این معنی که با شاخص قرار دادن مجموع جریان های سطحی تعدادی از رودخانه های مهم واقع در حوضه های آبریز مختلف و اعمال ضرایبی ، به تخمین قابل قبولی از حجم کل منابع آبهای سطحی دست یافت . لازم به یادآوری است که بیلان آبهای سطحی کشور در سالهای قبل بر مبنای نتایج بررسیهای انجام شده در تهیه اطلس منابع آب ایران تهیه می گردید این بررسی ها برای یک دوره 10 ساله صورت گرفته و ارقام مندرج در گزارش اطلس منابع آب فقط شامل رودخانه های قابل اندازه گیری بوده است با توجه به مطالب فوق واضح است که ارقامی که از این به بعد برای میزان آبهای سطحی ارائه می گردد با ارقام قبلی اختلاف خواهد داشت . به عبارت دیگر در برآوردهای جدید : اولاً کل جریانهای سطحی اعم از قابل اندازه گیری و غیر قابل اندازه گیری در بیلان دخالت داده شده است ثانیاً با ملاک قرار دادن نتایج مطالعات در یک دوره 20 ساله به جای هر 10 ساله ، برآوردها از دقت بیشتری برخوردار هستند

استفاده از روش های سنتی جمع آوری و ذخیره آبهای سطحی برای مصارف مختلف بویژه شرب از دیرباز در ایران معمول بوده است.یکی از این سازه ها آب انبار می باشد.با توجه به اینکه در حال حاضر تعدادی از روستاههای استان بوشهر از جمله روستای فقیه حسنان بدلایل مختلف به شبکه آبرسانی متصل نیستند، لزوم توجه به سازه آب انبار به عنوان تنها سازه تامین کننده آب شرب را ضروری می سازد. مشکل عدیده این آب انبارها برخلاف تصورات، که کمیت ذخیره آب در این سازه می پندارند، کیفیت آب موجود در مخازن سازه مذکور جهت شرب می باشد.

منابع اصلی آلودگی آب به آلودگی شهری، صنعتی و كشاورزی تقسیم‌بندی می‌شود سآلودگی شهری آب شامل پسابهای حاصل از منازل و مراكز تجاری می‌باشد. در سالهای متمادی هدف اصلی تحقیقات بر روی پسابهای شهری كاهش میزان ذرات معلق، مواد سخت، حلالیت تركیبات غیرآلی و باكتریهای مضر متمركز بود. در سالهای اخیر مخاطرات مواد جامد پسماندهای شهری در فرآیند بازیافت آشكار گردیده است

به گزارش سازمان بهداشت جهانی تقریبآ از هر سه نفری که در کشورهای در حال توسعه زندگی می کنند یکنفر آب آشامیدنی سالم در دسترس ندارند . هر سال سه میلیون کودک زیر 10 سال بعلت کمبود آب سالم و امکانات بهداشتی از از بین میروند .

توجه: